سىياسەت
2 مىنۇت ئوقۇش
جېنسېن خۇاڭ: خىتاي سۈنئىي ئەقىلدە ئامېرىكادىن نانوسېكۇنت ئارقىدا
ن ۋىدىيا (Nvidia) شىركىتىنىڭ باش ئىجرائىيە دىرېكتورى جېنسېن خۇاڭ ئامېرىكا ۋە ئەنگلىيە قاتارلىق غەرب دۆلەتلىرىنىڭ سۈنئىي ئەقىل توغرىسىدىكى «گۇمان» سەۋەبىدىن ئارقىدا قالغانلىقىنى ئېيتتى.
جېنسېن خۇاڭ: خىتاي سۈنئىي ئەقىلدە ئامېرىكادىن نانوسېكۇنت ئارقىدا
ن ۋىدىيا شىركىتىنىڭ باش ئىجرائىيە دىرېكتورى جېنسېن خۇاڭ بېرلىندىكى ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنىدا. 2025-يىلى 4-نويابىر. سۈرەت: رويتېرس. / Reuters
2025-يىلى11-ئاينىڭ6-كۈنى

ن ۋىدىيا شىركىتىنىڭ  باش ئىجرائىيە دىرېكتورى جېنسېن خۇاڭ: «خىتاي سۈنئىي ئەقىل مۇسابىقىسىدە غەلىبە قىلىدۇ» دېدى.

ن ۋىدىيا شىركىتىنىڭ باش ئىجرائىيە دىرېكتورى جېنسېن خۇاڭ خىتاينىڭ كېيىنكى ئەۋلاد سۈنئىي ئەقىل تېخنىكىسىنى تەرەققىي قىلدۇرۇش مۇسابىقىسىدە «غەلىبە قىلىدىغانلىقى» توغرىسىدا ئاگاھلاندۇرۇپ، ۋاشىنگتوننى تىرىشچانلىقلىرىنىڭ سۈرئىتىنى تېزلىتىشكە چاقىردى.

ئۇ ئامېرىكانىڭ ئەڭ چوڭ ئۆزەك (يېرىم ئۆتكۈزگۈچ) شىركىتىنىڭ باشلىقى «پۇل-مۇئامىلە ۋاقتى گېزىتى» گە، بېيجىڭنىڭ ئېنېرگىيە تولۇقلىمىسىنىڭ سۈنئىي ئەقىل تېخنولوگىيەسىگە كۈچ بېرىدىغان ئەڭ يېڭى ئۆزەكلەرنى ياساش تىرىشچۈنلىقلىرىنى كۈچەيتىۋاتقانلىقىنى ئېيتتى.

ئەنگلىيە گېزىتى چارشەنبە (4-نويابىر) كۈنى لوندوندا ئۆتكۈزۈلگەن بىر پائالىيەتتە، ئۇنىڭ «خىتاي سۈنئىي ئەقىل مۇسابىقىسىدە غەلىبە قىلىدۇ» دېگەنلىكىنى خەۋەر قىلدى.

ئۇ  ئېكس (X) بېتىدە ئېلان قىلغان باياناتىدا يەنە: «مەن بۇرۇندىن تارتىپ ئېيتىپ كەلگىنىمدەك، خىتاي سۈنئىي ئەقىل جەھەتتە ئامېرىكادىن نانوسېكۇنت ئارقىدا. ئامېرىكا دۇنيادا سۈنئىي ئەقىل تەرەققىي قىلدۇرغۇچىلارنىڭ قوللىشىنى  قولغا كەلتۈرۈپ ۋە تېخىمۇ ئالدىغا ئۆتۈپ، بۇ مۇسابىقىدە ئۇتۇپ چىقىشى ھاياتىي ئەھمىيەتكە ئىگە» دېدى.

كالىفورنىيەنى بازا قىلغان ن ۋىدىيا ئۆتكەن ھەپتە دۇنيادىكى تۇنجى 5 تىرىليون دوللارلىق شىركەتكە ئايلانغان ئىدى. بىراق، شۇنىڭدىن كېيىنلا شىركەتنىڭ بازار قىممىتى 4.7 تىرىليون دوللارغا چۈشۈپ كەتتى.

ن ۋىدىيا ئىشلەپچىقارغان ئەڭ يۇقىرى سۈپەتلىك ئۆزەكلەر سۈنئىي ئەقىل سىستېمىسىنى ئۆگىتىش ۋە قوزغىتىش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدۇ. ھازىر ئامېرىكانىڭ دۆلەت خەۋپسىزلىكى مەسىلىسى ۋە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ چەكلەشلىرى سەۋەبىدىن خىتايدا سېتىلمايدۇ.

مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلارTRT World - Dominance to dependence: How the US–China AI race is shaping the future

 سۈنئىي ئەقىلگە بولغان «گۇمان»

ئاقساراي مۇشۇ ھەپتىنىڭ باشلىرىدا، ن ۋىدىيانىڭ ئىلغار  بلەكۋېل (Blackwell)  ئۆزەك مودېلىنى خىتايدا سېتىشىغا يەنىلا قىزىقمايدىغانلىقىنى ئېيتتى.

ئاقساراي بۇنىڭغا خىتايغا ھەربىي ئەۋزەللىك يارىتىپ بېرىش خەۋپىنى چەكلەشنى سەۋەب قىلىپ كۆرسەتتى.

جېنسېن خۇاڭ ۋاشىنگتوننى ن ۋىدىيانىڭ ئۆزەك ئېكسپورتىغا قويۇغان چەكلىمىلەرنى بوشىتىشنى قايتا-قايتا تەلەپ قىلغان ۋە بۇ سىياسەتنىڭ پەقەت خىتاينىڭ ئۆزىنىڭ ئۆزەك تېخنولوگىيەسىنى ئىلگىرى سۈرۈشىگە ياردەم بېرىدىغانلىقىنى ئېيتقان.

سۈنئىي ئەقىلگە قويۇلغان يېڭى چەكلىمىلەرنى تەنقىد قىلغان بۇ سودىگەر يەنە، چارشەنبە (4-نويابىر) كۈنى «پۇل-مۇئامىلە ۋاقتى گېزىتى» گە، ئامېرىكا ئىشىتاتلىرى تەرىپىدىن يولغا قويۇلغان يېڭى سۈنئىي ئەقىل چەكلىمىلىرىنى تەنقىد قىلغاندا، خىتاينىڭ سۈنئىي ئەقىلنى قوللاپ ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسىگە تولۇقلىما بەرگەنلىكىنى ئەسكەرتتى.

ئۇ ئامېرىكا ۋە ئەنگلىيە قاتارلىق غەرب ئەللىرىنىڭ سۈنئىي ئەقىلگە بولغان «گۇمان» سەۋەبىدىن ئارقىدا قالغانلىقىنى ئېيتتى.

 

ئىزدىنىڭ
مىسىر بىلەن ئامېرىكا غەززەنىڭ قايتا قۇرۇلۇشىنى مۇزاكىرىلەشمەكتە
قاتار غەززە تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ «ئىككىنچى باسقۇچى» ئۈچۈن بېسىمىنى كۈچەيتمەكتە
خاقان فىدان ناتونىڭ بىريۇسسېلدا چاقىرىلىدىغان ھەل قىلغۇچ سۆھبەتلىرىگە قاتنىشىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى خىتايغا قارشى دۇنيا سودا تەشكىلاتىدا ئاچقان دېلوسىنى بىكار قىلدى
كولومبىيە كىچىك بالىلارنى سۇيىئىستېمال قىلغان يەھۇدىي تەرىقىتى ئەزالىرىنى قوغلاپ چىقاردى
ترامپ گوندۇراسنى سايلام كېچىكىشلىرى سەۋەبىدىن سايلام كومىتېتىنى ئەيىبلىدى
ئىسرائىلىيەنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بەش پەلەستىنلىكنى يارىدار قىلدى
مادۇرو ئامېرىكا بىلەن چوڭقۇرلىشىۋاتقان جىددىيچىلىكلەر ئالدىدا «مۇتلەق ساداقەت» قەسىمى قىلدى
ئىسرائىلىيە 2 پەلەستىنلىكنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى يەنە دەپسەندە قىلدى
پەلەستىن كوماندىسىنىڭ «ئەرەب لوڭقىسى»نىڭ ئېچىلىش مۇسابىقىسىدىكى غەلىبىسى قاتارنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى
ئىسرائىلىيە رەفاھ تونېللىرىدا قاپسىلىپ قالغان 40 ھاماس ئەزاسىنى ئۆلتۈرگەنلىكىنى بىلدۈردى
تاجىكىستان ئافغانىستاندىن قىلىنغان چېگرا ھالقىغان ھۇجۇملاردا بەش كىشىنىڭ ئۆلگەنلىكىنى بىلدۈردى
كىرېمىل: پۇتىن سەيشەنبە كۈنى ئامېرىكا ۋەكىلى ۋىتكوف بىلەن كۆرۈشىدۇ
ئىسرائىلىيە ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپ ھالدا رەفاھ رايونىغا ۋە غەززەگە ھۇجۇملىرىنى كۈچەيتتى
ۋەيران قىلغۇچ كەلكۈندە 330 دىن ئارتۇق كىشى قازا قىلغان سىرىلانكىغا ياردەم بېرىش دولقۇنى باشلاندى