سىياسەت
2 مىنۇت ئوقۇش
ترامپ بۇيرۇق چۈشۈرۈپ پېنتاگوننىڭ نامىنى «ئۇرۇش مىنىستىرلىقى» دەپ ئۆزگەرتىشنى پىلانلىماقتا
بۇ قارارنامە دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرى پېت ھېگسېتنىڭ «ئۇرۇش مىنىستىرى» دېگەن قوشۇمچە نام بىلەن ئاتىلىشى ۋە پېنتاگوندىكى ۋىۋىسكىلارنىڭ يېڭىلىنىشى قاتارلىق قەدەملەرنىمۇ بىرلىكتە ئېلىپ كېلىدۇ.
ترامپ بۇيرۇق چۈشۈرۈپ پېنتاگوننىڭ نامىنى «ئۇرۇش مىنىستىرلىقى» دەپ ئۆزگەرتىشنى پىلانلىماقتا
ترامپ: ھەممە ئادەم ئۇنىڭ ئۇرۇش مىنىستىرلىقى بولغان دەۋرلىرىدە ئاجايىپ بىر غەلىبە تارىخىمىزنىڭ بولغانلىقىدىن ھۇزۇرلىنىدۇ. / Reuters
2025-يىلى9-ئاينىڭ5-كۈنى

ئاق ساراي باياناتچىسى كارولىن لېۋىت ئامېرىكا پىرېزىدېنتى دونالد ترامپنىڭ دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقىنىڭ نامىنى «ئۇرۇش مىنىستىرلىقى» دەپ ئۆزگەرتىشنى مەزمۇن قىلغان بىر ئىجرائىيە بۇيرۇقىنى جۈمە كۈنى ئىمزالايدىغانلىقىنى جەزملەشتۈردى.

تۇنجى بولۇپ «فوكۇس خەۋەرلىرى» تەرىپىدىن ئېلان قىلىنغان بۇ بۇيرۇق، 1947-يىلىدىكى «دۆلەت خەۋپسىزلىك قانۇنى»نىڭ ھەربىي قۇرۇلمىنى ھازىرقى نامى بويىچە تەشكىللەپ 1949-يىلىغىچە ئىشلىتىلگەن تارىخىي نامنى قايتىدىن ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى مەزمۇن قىلىدۇ.

بۇيرۇققا ئاساسلانغاندا، «ئۇرۇش مىنىستىرلىقى» ئىككىنچى دەرىجىلىك بىر نام سۈپىتىدە خىزمەت قىلىدىغان بولۇپ، دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرى پېت ھېگسېت رەسمىي ھالدا «ئۇرۇش مىنىستىرى» دېگەن قوشۇمچە ئۇنۋانغىمۇ ئىگە بولىدۇ..

بۇ بۇيرۇق يەنە ھېگسېتنىڭ بۇ ئۆزگىرىشنى مەڭگۈلۈك قىلىش ئۈچۈن قانۇن چىقىرىش ۋە ئىجرائىيە تەدبىرلىرىنى ئوتتۇرىغا قويۇشىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ئاق ساراي ئەمەلدارىنىڭ «فوكۇس خەۋەرلىرى»گە بىلدۈرۈشىچە، بۇ بۇيرۇق ئاممىغا ئۇچۇر بېرىش يىغىن زالىنىڭ «پېنتاگون ئۇرۇش ئەترىتى» دەپ ئاتىلىشىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدىغان بولۇپ،، پېنتاگوندىكى بارلىق ۋىۋىسكىلار ۋە تور بەتلەرنىڭ يېڭىلىنىشىنىمۇ تەلەپ قىلىدۇ.

ترامپ 25-ئاۋغۇست مۇخبىرلارغا قىلغان سۆزىدە: «ھەممە ئادەم ئۇنىڭ ئۇرۇش مىنىستىرلىقى بولغان دەۋرلىرىدە ئاجايىپ بىر غەلىبە تارىخىمىزنىڭ بولغانلىقىدىن ھۇزۇرلىنىدۇ» دېگەنىدى.

ھېگسېت بولسا بۇ ھەرىكەتنى خۇشاللىق بىلەن قارشى ئېلىپ، بۇنىڭ تېخىمۇ كەڭ بىر مەدەنىيەت ئۆزگىرىشىنى ئەكس ئەتتۈرىدىغانلىقىنى ئېيتتى.

ئۇ: «بىز پەقەت مۇداپىئە قىلىپلا قالماي، يەنە ھۇجۇممۇ قىلىمىز» دېدى.

تاجاۋۇزچىلىق پوزىتسىيەسى

ئۇرۇش مىنىستىرلىقى ئامېرىكا ئاساسىي قانۇنى يولغا قويۇلغان يىلى، يەنى 1789-يىلى قۇرۇلغان بولۇپ، ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى مەزگىلىدە دۆلەتنىڭ ھەربىي ئىشلىرىنى باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولغان.

ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن، قۇرۇلتاي سوغۇق ئۇرۇش دەۋرىدىكى قورشاۋ ۋە ئىتتىپاقلىققا بېرىلگەن ئەھمىيەتنى ئەكس ئەتتۈرۈش ئۈچۈن، بۇ ئورگاننى دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقىغا ئۆزگەرتكەن.

ترامپ ھۆكۈمىتى بۇ نامنىڭ قايتا ئىشلىتىلىشى بىلەن ھەربىي كۈچنىڭ تەكىتلىنىدىغانلىقىنى ۋە مەقسەتنىڭ ئېنىقلىقىنىڭ قايتىدىن ئورنىتىلىدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە.

ئەمما تەنقىدچىلەر بۇنىڭ تاجاۋۇزچىلىق پوزىتسىيەسىگە قاراپ بۇرۇلۇش بولغانلىقىدىن دېرەك بېرىدىغانلىقى ۋە ئامېرىكانىڭ دىپلوماتىك ئۇچۇرلىرىغا زىيان يەتكۈزۈشى مۇمكىنلىكى توغرىسىدا ئاگاھلاندۇرماقتا.

ترامپ دۆلەت مەجلىسىنىڭ بۇ نام ئۆزگەرتىشنى رەسمىيلەشتۈرۈش ئۈچۈن زۆرۈر تېپىلغاندا، قانۇن-تۈزۈملەرنى قوللىشىنى كۈتىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈپ: «بۇنى قىلىمىز. ئىشىنىمەنكى، ئېھتىياجىمىز بولسا دۆلەت مەجلىسىمۇ بىزگە قوشۇلىدۇ» دېگەنلەرنى سۆزلىرىگە ئىلاۋە قىلدى.

ئىزدىنىڭ
تۈركىيە 2026-يىلى پاكىستاندىكى بەش نېفىتلىكتە چارلاش خىزمەتلىرىنى باشلايدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى 2027-يىلىغىچە رۇسىيە گازىنى ئىمپورت قىلىشنى توختىتىشنى قارار قىلدى
ب د ت ئومۇمىي كېڭىشى ئىسرائىلىيەنىڭ ئىشغال قىلغان گولان تۆپىلىكلىرىدىن چېكىنىشىنى تەلەپ قىلدى
ماتتارېللا: «ياۋروپا ئورتاق مۇداپىئەسىنى قۇرۇپ چىقالمىسا پاجىئەلىك ئاقىۋەتلەر كېلىپ چىقىدۇ»
ترامپنىڭ ئېغىر-بېسىقلىق چاقىرىقىغا قارىماي، ئىسرائىلىيە سۈرىيەنىڭ جەنۇبىدا يېڭى ھۇجۇم ئېلىپ باردى
مىسىر بىلەن ئامېرىكا غەززەنىڭ قايتا قۇرۇلۇشىنى مۇزاكىرىلەشمەكتە
قاتار غەززە تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ «ئىككىنچى باسقۇچى» ئۈچۈن بېسىمىنى كۈچەيتمەكتە
خاقان فىدان ناتونىڭ بىريۇسسېلدا چاقىرىلىدىغان ھەل قىلغۇچ سۆھبەتلىرىگە قاتنىشىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى خىتايغا قارشى دۇنيا سودا تەشكىلاتىدا ئاچقان دېلوسىنى بىكار قىلدى
كولومبىيە كىچىك بالىلارنى سۇيىئىستېمال قىلغان يەھۇدىي تەرىقىتى ئەزالىرىنى قوغلاپ چىقاردى
ترامپ گوندۇراسنى سايلام كېچىكىشلىرى سەۋەبىدىن سايلام كومىتېتىنى ئەيىبلىدى
ئىسرائىلىيەنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بەش پەلەستىنلىكنى يارىدار قىلدى
مادۇرو ئامېرىكا بىلەن چوڭقۇرلىشىۋاتقان جىددىيچىلىكلەر ئالدىدا «مۇتلەق ساداقەت» قەسىمى قىلدى
ئىسرائىلىيە 2 پەلەستىنلىكنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى يەنە دەپسەندە قىلدى
پەلەستىن كوماندىسىنىڭ «ئەرەب لوڭقىسى»نىڭ ئېچىلىش مۇسابىقىسىدىكى غەلىبىسى قاتارنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى