سىياسەت
2 مىنۇت ئوقۇش
ئاقساراي: نوبېل كومىتېتىنىڭ ترامپقا مۇكاپات بەرمەسلىكى «تىنچلىق ئورنىغا سىياسەتنى قويغانلىقى»دۇر
ئاقساراي باياناتچىسى ستېۋېن چۇڭ (Steven Cheung) نوبېل كومىتېتىنى ترامپنى نەزەردىن ساقىت قىلىپ، تىنچلىق مۇكاپاتىنى ۋېنېزۇئېلادىكى ئۆكتىچى رەھبەر مارىيا كورىنا ماچادوغا بەرگەنلىكى ئۈچۈن تەنقىدلىدى.
ئاقساراي: نوبېل كومىتېتىنىڭ ترامپقا مۇكاپات بەرمەسلىكى «تىنچلىق ئورنىغا سىياسەتنى قويغانلىقى»دۇر
ئوسلودىكى نوبېل ئىنىستىتۇتىغا قويۇلغان نوبېل تېنچلىق مېدالىنىڭ بىر نۇسخىسى. سۈرەت: رويتېرس. / Reuters
2025-يىلى10-ئاينىڭ11-كۈنى

ئاقساراي نوبېل مۇكاپاتى كومىتېتىنىڭ تىنچلىق مۇكاپاتىنى ئامېرىكا پىرېزىدېنتى دونالد ترامپقا ئەمەس، بەلكى ۋېنېزۇئېلالىق ئۆكتىچى رەھبەرگە بەرگەنلىكىنى تەنقىد قىلدى.

ئاقساراي باياناتچىسى ستېۋېن چۇڭ جۈمە كۈنى ئېكس (X) بېتىدە ئېلان قىلغان باياناتىدا مۇنداق دېدى:

«پىرېزىدېنت ترامپ تىنچلىق كېلىشىملىرىنى تۈزۈشنى، ئۇرۇشلارنى ئاخىرلاشتۇرۇشنى ۋە ھاياتنى قۇتۇلدۇرۇشنى داۋاملاشتۇرىدۇ. ئۇنىڭدا ئىنسانپەرۋەرلىككە تولغان قەلب بار. ئۇنىڭغا ئوخشاش ئىرادىسىنىڭ كۈچى بىلەن تاغلارنى يۆتكىيەلەيدىغان بىرى يوق. نوبېل كومىتېتى تىنچلىق ئورنىغا سىياسەتنى تاللىغانلىقىنى ئىسپاتلىدى.»

نورۋېگىيە نوبېل كومىتېتى بۇ يىللىق مۇكاپاتنى ۋېنېزۇئېلالىق مارىيا كورىنا ماچادوغا بەردى.

نوبېل كومىتېتى ئۇنى «ئەركىنلىكنىڭ باتۇر قوغدىغۇچىلىرىدىن بىرى» دەپ ئاتاپ، «ۋېنېزۇئېلا خەلقىنىڭ دېموكراتىك ھوقۇقلىرىنى قوغداش يولىدا توختىماي قىلغان خىزمەتلىرى» ئۈچۈن مۇكاپاتلىدى.

ماچادو ئېكس (X) بېتىدە ئېلان قىلغان باياناتىدا مۇنداق دېدى:

«بىز غەلىبىنىڭ بوسۇغىسىدا تۇرۇۋاتىمىز، بۈگۈن بىز ئەركىنلىك ۋە دېموكراتىيەگە ئېرىشىش ئۈچۈن پىرېزىدېنت ترامپقا، ئامېرىكا خەلقىگە، لاتىن ئامېرىكا خەلقلىرىگە ۋە دۇنيادىكى دېموكراتىك دۆلەتلەرنى ئاساسلىق ئىتتىپاقداشلىرىمىز سۈپىتىدە ھەر دائىمقىدىن بەكرەك ئىشىنىمىز.»

مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلارTRT World - Not winning Nobel would be 'insult' to US: Trump

دۆلىتىمىزگە ئېغىر ھاقارەت

ترامپ مۇكاپات ئۈچۈن چوڭ تەشۋىقات ئېلىپ بارغان بولۇپ، بۇ ھەپتە ئىسرائىلىيەنىڭ غەززەدىكى ئىرقىي قىرغىنچىلىقنى ئاخىرلاشتۇرۇش ئۈچۈن ئۇرۇش توختىتىش ۋە گۆرۈگە ئېلىنغانلارنى ئالماشتۇرۇش كېلىشىمىنى ئېلان قىلغان ئىدى.

جۇمھۇرىيەتچى پىرېزىدېنت تېخى نوبېلنىڭ بۇ قارارىغا باھا بەرمىگەن بولسىمۇ، جۈمە كۈنى ئەتىگەن «TruthSocial» بېتىدە، ئىسرائىلىيەنىڭ ئىرقىي قىرغىنچىلىقنى ئاخىرلاشتۇرغان غەززە تىنچلىق كېلىشىمىنى تەبرىكلىگەن قوللىغۇچىلىرىنىڭ ئۈچ پارچە ۋىدېيوسىنى ھەمبەھرلىگەن ئىدى.

ترامپ ئۆزىدىن بۇرۇنقى تۆت ئامېرىكا پىرېزىدېنتى قولغا كەلتۈرگەن بۇ مۇكاپاتقا ئېرىشىش ئارزۇسىنى ئاشكارا ئوتتۇرىغا قويغان ئىدى. ئامېرىكا پىرېزىدېنتلىرىدىن باراك ئوباما (Barack Obama) 2009-يىلى، جىممىي كارتېر (Jimmy Carter)  2002-يىلى، ۋۇدرو ۋىلسون (Woodrow Wilson) 1919-يىلى ۋە تېيودور روزۋېلت (Theodore Roosevelt) 1906-يىلى نوبېل تىنچلىق مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن ئىدى.

كارتېردىن باشقا بارلىق پىرېزىدېنتلار ۋەزىپە ئۆتەش مەزگىلىدە بۇ مۇكاپاتنى قولغا كەلتۈرگەن بولۇپ، ئوباما ۋەزىپىگە ئولتۇرۇپ سەككىز ئايدىن كېيىن مۇكاپاتقا ئېرىشكەن ئىدى. پىرېزىدېنت ترامپمۇ ھازىر ئۆزىنىڭ 2-نۆۋەتلىك پىرېزىدېنتلىق دەۋرىنىڭ 8-ئېيىدا تۇرۇۋاتىدۇ.

نوبېل ترامپنىڭ ئۇزۇن يىللاردىن بېرى ئارزۇ قىلىپ كېلىۋاتقان مۇكاپاتى

ترامپ يېقىندا ب د ت دا قىلغان نۇتقىدا، «ئاخىرلاشتۇرۇش مۇمكىن بولمايدىغان يەتتە ئۇرۇش» نى بىر نەچچە قېتىم توختاتقانلىقىنى بايان قىلغان ئىدى.

ئۇ ئۆتكەن ھەپتە غەززە ئۈچۈن تەييارلىغان 20 ماددىلىق تىنچلىق پىلانى ئەمەلگە ئاشقان ئەھۋالدا، «سەككىز ئايدا سەككىز ئۇرۇش ئاخىرلىشىدۇ. بۇ خېلى ياخشى ئىش» دېگەن ئىدى ۋە سۆزىنى داۋاملاشتۇرۇپ: «بۇنى ھېچكىم قىلمىدى. نوبېل مۇكاپاتىغا ئېرىشەمسىز؟ ھەرگىز ياق» دەپ كىنايە قىلغان ئىدى.

ترامپ 30-سېنتەبىر ۋىرجىنىيەدە ھەربىي رەھبەرلەرگە قىلغان نۇتقىدا نوبېل كومىتېتىنىمۇ تىلغا ئېلىپ: «ئۇلار ھېچنېمە قىلمىغان بىرىگە بېرىدۇ. لېكىن، سىلەرگە دېسەم بۇ دۆلىتىمىزگە ئېغىر ھاقارەت بولىدۇ» دېگەن ئىدى.

ئىزدىنىڭ
كرېمىل ئامېرىكا پىرېزىدېنتى ترامپنىڭ نوبېل تىنچلىق مۇكاپاتىغا ئېرىشىشىنى قوللايدىغانلىقىنى بىلدۈردى
ئىسرائىلىيە كابېنتى غەززە كېلىشىمىنى تەستىقلىدى
ئاۋسترالىيە بىلەن ھىندىستان دۆلەت مۇداپىئە كېلىشىمى ئىمزالىدى
ترامپ: ھاماس 13 – ئۆكتەبىردە «بارلىق» ئىسرائىلىيەلىك ئەسىرلەرنى قويۇپ بېرىدۇ
گىرىنۋىچ ۋاقتى  9 دا ئىمزالىنىدىغان كېلىشىمىگە تۈركىيە، قاتار، مىسىر ۋە ئامېرىكا كاپالەتچى بولىدۇ
ئەردوغان تۈرك دۆلەتلىرىنى رايون خەۋپسىزلىكىنى قوغداشتىكى رولىنى كۈچەيتىشكە چاقىردى
مىسىر تاراتقۇلىرى: سۆھبەتنىڭ تۇنجى باسقۇچى «ئۈمىدۋار كەيپىياتتا» ئۆتتى
گېرمانىيە باش مىنىستىرى مېرز: رۇسىيە ئۇكرائىنا بىلەن تېنچلىق سۆھبىتىگە تەييار ئەمەس
ب د ت سۈرىيەنىڭ ۋاقىتلىق قانۇن چىقىرىش ئورگىنىنى «ئۆتكۈنچى باسقۇچتىكى مۇھىم بىر قەدەم» دەپ ئاتىدى
تۈرك دۇنياسىنىڭ ئورتاق كۈچى ـــ تۈرك دۆلەتلىرى تەشكىلاتى 16 ياشقا قەدەم قويدى
ياسىن: پەلەستىن پائالىيەتچىلىرى ئىسرائىلىيەنىڭ نەزەربەنتىدە «ئېغزاكى ۋە جىسمانىي» خورلۇققا ئۇچرىدى
ترامپ ھاماس بىلەن «ئىنتايىن ئىجابىي سۆھبەتلەر» ئېلىپ بېرىلغانلىقىنى جاكارلىدى
شىۋېتسىيەلىكلەر يېمەك-ئىچمەك زاپاسلاشقا باشلىدى
ترامپ: ھاماس ئۇزۇن مۇددەتلىك تىنچلىق ئۈچۈن تەييار، ئىسرائىلىيە بومباردىمان قىلىشنى توختىتىشى كېرەك
تۈركىيە موسساد ئۈچۈن جاسۇسلۇق قىلغانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلگەن بىر خۇسۇسىي رازۋېدچىكنى قولغا ئالدى
پۇتىن ياۋروپانى دۇنيانىڭ «كۆپ قۇتۇپلۇق دەۋر»گە كىرىۋاتقانلىقىنى ئېيتىپ ئاگاھلاندۇردى