سىياسەت
2 مىنۇت ئوقۇش
تايلور گىرىن: كېننىدى ئىسرائىلىيەنىڭ يادرو پىلانىغا قارشى تۇرغانلىقى ئۈچۈن ئۆلتۈرۈلگەن بولۇشى مۇمكىن
مارجورى تايلور گىرىن پىرېزىدېنت ترامپ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلغانلىقىنى سەۋەب قىلىپ ئىسرائىلىيەنى قاتتىق تەنقىد قىلغاندىن كېيىن، ئۆزىنىڭ ۋە ترامپنىڭ بىخەتەرلىكىدىن ئەندىشە قىلىۋاتقانلىقىنى ئىپادىلىدى.
تايلور گىرىن: كېننىدى ئىسرائىلىيەنىڭ يادرو پىلانىغا قارشى تۇرغانلىقى ئۈچۈن ئۆلتۈرۈلگەن بولۇشى مۇمكىن
/ AP
2025-يىلى6-ئاينىڭ25-كۈنى

ئامېرىكا پالاتا ئەزاسى مارجورى تايلور گىرىن ئامېرىكانىڭ سابىق پىرېزىدېنتى جون كېننىدىنىڭ قەستلەپ ئۆلتۈرۈلۈشىنىڭ، ئۇنىڭ ئىسرائىلىيەنىڭ يادرو قوراللىرى پىلانىغا قارشى تۇرغانلىقى بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇشى مۇمكىنلىكىنى ئىلگىرى سۈردى ھەمدە ئۆزى ياكى پىرېزىدېنت دونالد ترامپنىڭمۇ ھازىر مۇشۇنىڭغا ئوخشاش خەتەرگە دۇچ كېلىش ئېھتىمالىنىڭ بار-يوقلۇقى مەسىلىسىنى ئوتتۇرىغا قويدى.

جورجىيا ئىشتاتىلىق جۇمھۇرىيەتچى سىياسەتچى سەيشەنبە كۈنى X ئىجتىمائىي ئالاقە سۇپىسىدا ئۇچۇر ھەمبەھرىلەپ: «بىر ۋاقىتلاردا ئامېرىكا خەلقى ياخشى كۆرىدىغان ئۇلۇغ بىر پىرېزىدېنت بار ئىدى. ئۇ ئىسرائىلىيەنىڭ يادرو پىلانىغا قارشى ئىدى، كېيىن قەستلەپ ئۆلتۈرۈلدى» دېدى.

ئۇ يەنە مۇنداق دەپ يازدى:

«ئۇنداقتا مەن ھازىر ھاياتىم خەۋپ ئاستىدا دەپ قارىشىم كېرەكمۇ؟ بۈگۈن ئەتىگەندە ئىرانغا داۋاملىق ھۇجۇم قىلىۋاتقانلىقى ئۈچۈن ئىسرائىلىيەنى قاتتىق ئەيىبلىگەن پىرېزىدېنت ترامپنىڭ تەقدىرىچۇ؟»

بۇ سۆزلەر ترامپ ئىسرائىلىيەنى ئىرانغا قايتا ھاۋا ھۇجۇمى قىلماسلىق توغرىسىدا ئاگاھلاندۇرۇپ، بۇنداق قىلىشنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە «ئېغىر دەرىجىدە خىلاپلىق قىلىش بولىدىغانلىقى»نى تەكىتلىشىدىن ئۇزۇن ئۆتمەيلا ئوتتۇرىغا چىقتى.

تۈگىمەس تاشقى ئۇرۇشلار

گىرىن يەنە ئامېرىكانىڭ يېقىندا ئىراننىڭ يادرو ئەسلىھەلىرىگە قىلغان ھەربىي ھۇجۇملىرىغىمۇ قارشى چىقتى. ئۇ بۇ ھۇجۇملارنى «<چەت ئەل مەنپەئەتى> ئۈچۈن خىزمەت قىلىدىغان تۈگىمەس تاشقى ئۇرۇشلار» دەپ ئاتاپ، قاتتىق تەنقىدلىدى.

ئۇ يەنە بىر يازمىسىدا: «ئامېرىكا ئەسكەرلىرى ھاكىمىيەت ئۆزگەرتىش، تاشقى ئۇرۇشلار ۋە ھەربىي-سانائەت مەجمۇئەسىنىڭ مەنپەئەتى ئۈچۈن قۇربان بولدى، مەڭگۈلۈك جىسمانىي ۋە روھىي جەھەتتىن مېيىپ بولۇپ كەتتى. مەن بۇ ئەھۋالدىن جاق تويدۇم» دەپ يازدى.

پىرېزىدېنت كېننىدى 1963-يىلى تېكساس ئىشتاتىنىڭ داللاس شەھىرىدە قەستلەپ ئۆلتۈرۈلگەن.

رەسمىي تەكشۈرۈشلەردە قەستلىگۈچىنىڭ ئامېرىكا دېڭىز ئارمىيەسىنىڭ سابىق ئەسكىرى لى خارۋېي ئوسۋالد ئىكەنلىكى يەكۈنلەنگەن بولسىمۇ، بۇ ۋەقە ئۇزۇندىن بېرى تۈرلۈك پەرەز ۋە سۇيىقەست نەزەرىيەلىرىنىڭ تېمىسى بولۇپ كەلمەكتە.

مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلارTRT Global - The JFK Files: What they reveal, what they conceal and shadows that linger

كېننىدى، پىرېزىدېنتلىق دەۋرىدە ئىسرائىلىيەنىڭ يادرو ئارزۇسىدىن ئەندىشە قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. ئۇ 1963-يىلى ئەينى ۋاقىتتىكى باش مىنىستىر داۋىد بېن-گۇرىيونغا دىمونا يادرو ئەسلىھەسىنى ئوچۇق-ئاشكارىلاشتۇرۇش ئۈچۈن بېسىم ئىشلىتىپ، مەخپىيەتلىكنىڭ داۋاملىشىشىنىڭ ئامېرىكانىڭ ئىسرائىلىيەگە قىلىۋاتقان ياردىمىنى «ئېغىر خەتەرگە دۇچار قىلىدىغانلىقى» توغرىسىدا ئاگاھلاندۇرغان.

بىراق، كېننىدىنىڭ ئۆلۈمىنى بۇ ئىختىلاپ بىلەن باغلايدىغان، جامائەتچىلىك تەرىپىدىن دەلىللەنگەن ھېچقانداق پاكىت ئوتتۇرىغا چىقمىدى.

گىرىننىڭ بۇ سۆزلىرى ئاساسسىز دەۋالارنى كۈچەيتىۋېتىش خەۋپى بارلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن سىياسىي ئۆكتىچىلەر ۋە ئانالىزچىلارنىڭ تەنقىدىگە ئۇچرىدى.

گىرىن كېننىدىنىڭ قەستلەپ ئۆلتۈرۈلۈشى بىلەن ئىسرائىلىيەنىڭ يادرو سىياسىتى ئوتتۇرىسىدىكى باغلىنىشنى قوللايدىغان ھېچقانداق دەلىل-ئىسپات كۆرسەتمىدى.

ئىزدىنىڭ
تۈركىيە 2026-يىلى پاكىستاندىكى بەش نېفىتلىكتە چارلاش خىزمەتلىرىنى باشلايدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى 2027-يىلىغىچە رۇسىيە گازىنى ئىمپورت قىلىشنى توختىتىشنى قارار قىلدى
ب د ت ئومۇمىي كېڭىشى ئىسرائىلىيەنىڭ ئىشغال قىلغان گولان تۆپىلىكلىرىدىن چېكىنىشىنى تەلەپ قىلدى
ماتتارېللا: «ياۋروپا ئورتاق مۇداپىئەسىنى قۇرۇپ چىقالمىسا پاجىئەلىك ئاقىۋەتلەر كېلىپ چىقىدۇ»
ترامپنىڭ ئېغىر-بېسىقلىق چاقىرىقىغا قارىماي، ئىسرائىلىيە سۈرىيەنىڭ جەنۇبىدا يېڭى ھۇجۇم ئېلىپ باردى
مىسىر بىلەن ئامېرىكا غەززەنىڭ قايتا قۇرۇلۇشىنى مۇزاكىرىلەشمەكتە
قاتار غەززە تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ «ئىككىنچى باسقۇچى» ئۈچۈن بېسىمىنى كۈچەيتمەكتە
خاقان فىدان ناتونىڭ بىريۇسسېلدا چاقىرىلىدىغان ھەل قىلغۇچ سۆھبەتلىرىگە قاتنىشىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى خىتايغا قارشى دۇنيا سودا تەشكىلاتىدا ئاچقان دېلوسىنى بىكار قىلدى
كولومبىيە كىچىك بالىلارنى سۇيىئىستېمال قىلغان يەھۇدىي تەرىقىتى ئەزالىرىنى قوغلاپ چىقاردى
ترامپ گوندۇراسنى سايلام كېچىكىشلىرى سەۋەبىدىن سايلام كومىتېتىنى ئەيىبلىدى
ئىسرائىلىيەنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بەش پەلەستىنلىكنى يارىدار قىلدى
مادۇرو ئامېرىكا بىلەن چوڭقۇرلىشىۋاتقان جىددىيچىلىكلەر ئالدىدا «مۇتلەق ساداقەت» قەسىمى قىلدى
ئىسرائىلىيە 2 پەلەستىنلىكنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى يەنە دەپسەندە قىلدى
پەلەستىن كوماندىسىنىڭ «ئەرەب لوڭقىسى»نىڭ ئېچىلىش مۇسابىقىسىدىكى غەلىبىسى قاتارنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى