ئىقتىساد
2 مىنۇت ئوقۇش
تۈركىيە بىلەن ئامېرىكا ئىقتىسادىي ۋە ئىستراتېگىيەلىك مۇناسىۋەتلەرنى چوڭقۇرلاشماقتا
تۈركىيە بىلەن ئامېرىكا يۇقىرى دەرىجىلىك سۆھبەتلەر ئارقىلىق ئىقتىسادىي ۋە ئىستراتېگىيەلىك مۇناسىۋەتلەرنى چوڭقۇرلاشماقتا
تۈركىيە بىلەن ئامېرىكا ئىقتىسادىي ۋە ئىستراتېگىيەلىك مۇناسىۋەتلەرنى چوڭقۇرلاشماقتا
Mehmet Simsek in the US / AA Archive
2025-يىلى4-ئاينىڭ24-كۈنى

تۈركىيە مالىيە مىنىستىرى مەھمەت شىمشەك ۋاشىنگتوندا ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى مالىيە ئىشلىرى مىنىستىرى سىكوت بېسسېنت بىلەن كۆرۈشۈپ، ئامېرىكا بىلەن بولغان ئۆزئارا سودا، مەبلەغ سېلىش ۋە دۆلەت مۇداپىئەسى ھەمدە ئېنېرگىيە ساھەلىرىدىكى رايونلۇق ھەمكارلىقنى ئاشۇرۇش توغرىسىدا سۆھبەتلەشتى.

تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى خەزىنە ۋە مالىيە مىنىستىرلىقى بايانات ئېلان قىلىپ، تۈركىيە خەزىنە ۋە مالىيە مىنىستىرى مەھمەت شىمشەكنىڭ چارشەنبە كۈنى ۋاشىنگتوندا ئامېرىكا مالىيە مىنىستىرى سىكوت بېسسېنت بىلەن ئۇچرىشىپ، ئىقتىسادىي ھەمكارلىقنى كېڭەيتىش ۋە رايونلۇق ئىستراتېگىيەلىك ھەمكارلىق مەسىلىلىرىنى مۇزاكىرە قىلغانلىقىنى ئۇقتۇردى.

دائىرىلەرنىڭ بىلدۈرۈشىچە، تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى مەركىزىي بانكىسى باشلىقى فاتىھ قاراخانمۇ قاتناشقان يىغىن «ئىجابىي كەيپىيات»تا ئۆتكەن. ھەر ئىككى تەرەپ ۋەكىللەر ئۆمەكلىرى، شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى — ناتو ئىتتىپاقدىشى بولغان تۈركىيە ۋە ئامېرىكا رەھبەرلىرى رەجەپ تاييىپ ئەردوغان بىلەن دونالد ترامپنىڭ كۆپ قاتلاملىق مۇناسىۋەتلەرنى ئىلگىرى سۈرۈشتىكى ئورتاق سىياسىي ئىرادىسىنى مۇئەييەنلەشتۈرگەن.

تەرەپلەر سودا، مەبلەغ سېلىش ۋە ئېنېرگىيەگە ئەھمىيەت بەردى

باياناتتا كۆرسىتىلىشىچە، سۆھبەتلەر مەبلەغ سېلىش، سودا، قاتناش ۋە ئېنېرگىيە قاتارلىق مۇھىم ساھەلەردىكى ھەمكارلىقنى كۈچەيتىشكە مەركەزلەشكەن بولۇپ،مىنىستىر شىمشەك بولۇپمۇ دۆلەت مۇداپىئە سانائىتىدە ئىككى تەرەپلىك ھەمكارلىققا توسقۇنلۇق قىلىۋاتقان ھازىرقى چەكلىمىلەرنى بىكار قىلىشنىڭ مۇھىملىقىنى تەكىتلىگەن. بۇ مەسىلە مۇناسىۋەتلەرنى چوڭقۇرلاشتۇرۇشتىكى سەزگۈر، ئەمما ھالقىلىق بىر ساھە دەپ قارالماقتا.

تۈركىيە ۋەكىللەر ئۆمىكى يەنە تۈركىيەنىڭ داۋاملىشىۋاتقان ئىقتىسادىي مۇقىملىقنى كاپالەتلەندۈرۈش تىرىشچانلىقلىرى ھەققىدە تەپسىلىي مەلۇمات بەرگەن. مىنىستىر شىمشەك، ئەنقەرەنىڭ «ئېھتىياتچان ۋە ئىمكانىيەتلىك سىجىل ماكرو ئىقتىسادىي سىياسەتلىرى»نى يولغا قويۇشقا بەل باغلىغانلىقىنى، بۇنىڭ خەلقئارا پۇل فوندى ۋە دۇنيا بانكىسىنىڭ باھار مەزگىلى يىغىنلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان يېقىنقى خەلقئارالىق مۇنبەرلەردىمۇ ئوتتۇرىغا قويۇلغانلىقىنى يەنە بىر قېتىم تەكىتلىگەن.

تەرەپلەر يەنە رايون خاراكتېرلىك جىددىي مەسىلىلەرنىمۇ مۇزاكىرە قىلغان. تۈركىيە ئەمەلدارلىرى سۈرىيەگە يۈرگۈزۈلۈۋاتقان ئېمبارگولارنىڭ بىكار قىلىنىشى كېرەكلىكىنى ئوتتۇرىغا قويغان ھەمدە تۈركىيەنىڭ ئۇكرائىنادا ئۇرۇش توختىتىشنى نىشان قىلغان نۆۋەتتىكى داۋاملىشىۋاتقان دىپلوماتىك تىرىشچانلىقلىرى ھەققىدە سۆھبەتداشلىرىغا مەلۇمات بەرگەن.

100 مىليارد دوللارلىق سودا نىشانى

بۇ سۆھبەتلەر تۈركىيە-ئامېرىكا ئىقتىسادىي مۇناسىۋەتلىرىدە كۈچىيىش يۈزلىنىشى كۆرۈلۈۋاتقان بىر مەزگىلدە ئېلىپ بېرىلدى. ھەر ئىككى دۆلەت ھۆكۈمىتى ئىككى تەرەپلىك سودا سوممىسىنى 100 مىليارد دوللار سەۋىيەسىگە يەتكۈزۈش ۋەدىسىنى داۋاملاشتۇردى. بۇ رەقەم يېقىنقى دىپلوماتىك ئۇچرىشىشلاردا كۆپ قېتىم تەكىتلەنگەن ئىدى.

مۇتەخەسسىسلەر، ۋاشىنگتون زىيارىتى جەريانىدا مۇزاكىرە قىلىنغان كونكرېت تەشەببۇسلارنى تېخىمۇ ئىلگىرى سۈرۈش ئۈچۈن، ئالدىمىزدىكى ئايلاردا بۇلارغا ئالاقىدار تېخنىكىلىق يىغىنلارنىڭ ئۆتكۈزۈلىدىغانلىقىنى بىلدۈرمەكتە. تۈركىيە ئۆزىنى رايونلۇق ئىقتىسادىي ۋە ئىستراتېگىيەلىك بىر كۈچ سۈپىتىدە قايتىدىن ئوتتۇرىغا چىقىرىش تىرىشچانلىقىنى داۋاملاشتۇرۇۋاتقان بىر پەيتتە، ۋاشىنگتون بىلەن ھەمكارلىقنى كۈچەيتىش قەدەملىرى، دۆلەتنىڭ بۇ نىشانىغا يېتىشىدە ھالقىلىق رول ئوينىشى مۇمكىن.

ئىزدىنىڭ
تۈركىيە 2026-يىلى پاكىستاندىكى بەش نېفىتلىكتە چارلاش خىزمەتلىرىنى باشلايدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى 2027-يىلىغىچە رۇسىيە گازىنى ئىمپورت قىلىشنى توختىتىشنى قارار قىلدى
ب د ت ئومۇمىي كېڭىشى ئىسرائىلىيەنىڭ ئىشغال قىلغان گولان تۆپىلىكلىرىدىن چېكىنىشىنى تەلەپ قىلدى
ماتتارېللا: «ياۋروپا ئورتاق مۇداپىئەسىنى قۇرۇپ چىقالمىسا پاجىئەلىك ئاقىۋەتلەر كېلىپ چىقىدۇ»
ترامپنىڭ ئېغىر-بېسىقلىق چاقىرىقىغا قارىماي، ئىسرائىلىيە سۈرىيەنىڭ جەنۇبىدا يېڭى ھۇجۇم ئېلىپ باردى
مىسىر بىلەن ئامېرىكا غەززەنىڭ قايتا قۇرۇلۇشىنى مۇزاكىرىلەشمەكتە
قاتار غەززە تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ «ئىككىنچى باسقۇچى» ئۈچۈن بېسىمىنى كۈچەيتمەكتە
خاقان فىدان ناتونىڭ بىريۇسسېلدا چاقىرىلىدىغان ھەل قىلغۇچ سۆھبەتلىرىگە قاتنىشىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى خىتايغا قارشى دۇنيا سودا تەشكىلاتىدا ئاچقان دېلوسىنى بىكار قىلدى
كولومبىيە كىچىك بالىلارنى سۇيىئىستېمال قىلغان يەھۇدىي تەرىقىتى ئەزالىرىنى قوغلاپ چىقاردى
ترامپ گوندۇراسنى سايلام كېچىكىشلىرى سەۋەبىدىن سايلام كومىتېتىنى ئەيىبلىدى
ئىسرائىلىيەنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بەش پەلەستىنلىكنى يارىدار قىلدى
مادۇرو ئامېرىكا بىلەن چوڭقۇرلىشىۋاتقان جىددىيچىلىكلەر ئالدىدا «مۇتلەق ساداقەت» قەسىمى قىلدى
ئىسرائىلىيە 2 پەلەستىنلىكنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى يەنە دەپسەندە قىلدى
پەلەستىن كوماندىسىنىڭ «ئەرەب لوڭقىسى»نىڭ ئېچىلىش مۇسابىقىسىدىكى غەلىبىسى قاتارنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى