ئوچېرىك
3 مىنۇت ئوقۇش
ب د ت پاكىستان-ھىندىستان جىددىيچىلىكى توغرىسىدا تەرەپلەرنى ئادەتتىن تاشقىرى سوغۇققان بولۇشقا چاقىردى
بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ھىندىستان بىلەن پاكىستان ئوتتۇرىسىدىكى جىددىيچىلىكنىڭ تىنچ يول بىلەن ھەل قىلىنىشى كېرەكلىكىنى تەكىتلىمەكتە.
ب د ت پاكىستان-ھىندىستان جىددىيچىلىكى توغرىسىدا تەرەپلەرنى ئادەتتىن تاشقىرى سوغۇققان بولۇشقا چاقىردى
Protest against the suspension of the Indus Waters Treaty by India, in Karachi
2025-يىلى4-ئاينىڭ25-كۈنى

بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ھىندىستاننىڭ كونتروللۇقىدىكى كەشمىر رايونىدا 26 كىشىنىڭ جېنىغا زامىن بولغان قەبىھ ھۇجۇمدىن كېيىن، ھىندىستان بىلەن پاكىستاننى ئادەتتىن تاشقىرى دەرىجىدە سوغۇققان بولۇشقا چاقىردى.

بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى باياناتچىسى ستېفان دۇجاررىچ  پەيشەنبە كۈنى ئېلان قىلغان  باياناتىدا، باش كاتىپ ئانتونىيو گۇتېررېسنىڭ يېقىنقى 24 سائەت ئىچىدە ھىندىستان ۋە پاكىستان ھۆكۈمەتلىرى بىلەن بىۋاسىتە ئالاقە قىلمىغانلىقىنى، ئەمما ۋەزىيەتنى «ناھايىتى يېقىندىن ۋە قاتتىق ئەندىشە ئىچىدە» كۆزىتىۋاتقانلىقىنى تەكىتلەپ مۇنداق دېدى:

«4-ئاينىڭ 22-كۈنى جاممۇ كەشمىر ۋە كەشمىر رايونلىرىدا يۈز بەرگەن، نۇرغۇن پۇقرالارنىڭ جېنىغا زامىن بولغان تېررورلۇق ھۇجۇمىنى ئوچۇق-ئاشكارا ھالدا قاتتىق ئەيىبلەيمىز.

ھەر ئىككى دۆلەتنىڭ ھۆكۈمەتلىرىنى  ئادەتتىن تاشقىرى دەرىجىدە سوغۇققان بولۇشقا ۋە ۋەزىيەتنى تېخىمۇ كەسكىنلەشتۈرۈۋەتمەسلىككە چاقىرىمىز.

پاكىستان بىلەن ھىندىستان ئوتتۇرىسىدىكى ھەرقانداق مەسىلە تىنچ ۋە ئۆزئارا دىيالوگ ئورنىتىش يوللىرى بىلەن ھەل قىلىنىشى كېرەك.»

26 كىشىنىڭ جېنىغا زامىن بولغان تېررورلۇق ھۇجۇمى ھىندىستان خەلقىنى ھەيران قالدۇرغان ۋە غەزىپىنى قوزغىغاندى، ئارقىدىنلا ھىندىستان ئەزەلدىن دۈشمىنىمىز دەپ قارايدىغان پاكىستانغا قارشى ھەرىكەتكە ئۆتۈش تەلەپلىرى كۈچىيىپ كەتكەنىدى. بۇ رايونغا 500 مىڭدىن ئارتۇق ئەسكەر ئورۇنلاشتۇرغان ھىندىستان، مەزكۇر ھۇجۇمنىڭ پاكىستان بىلەن «چېگرا ھالقىغان» چېتىشلىقى بارلىقىنى ئىلگىرى سۈردى، ئەمما بۇنىڭ راستلىقىنى ئىسپاتلايدىغان ھېچقانداق بىر دەلىلنى جامائەتچىلىككە ئاشكارىلىمىدى.

پاكىستان بولسا بۇ ھۇجۇم بىلەن ئالاقىسىنىڭ بارلىقىنى قەتئىي رەت قىلدى. ھاكىمىيەت بېشىدىكى ھىندىستان خەلق پارتىيەسىگە يېقىن مەنبەلەرنىڭ قارىشىچە، گۇمانلىق دەپ قارىلىۋاتقان «‹Resistance Front› تىركىشىش فىرونتى» ناملىق گۇرۇپپا ھۇجۇمنىڭ جاۋابلىقىنى ئۆز ئۈستىگە ئالغان، ئەمما بۇنىڭ توغرا - يالغانلىقى تېخى جەزملەشمىگەن.

 

ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى ۋەزىيەتنى يېقىندىن كۆزەتمەكتە

 

ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى باياناتچىسى تاممى برۇسې، پىرېزىدېنت دونالد ترامپنىڭ ھىندىستاننى قوللايدىغانلىقىنى ۋە ھەرقانداق شەكىلدىكى تېررورلۇق ھۇجۇملىرىنى ئەيىبلەيدىغانلىقىنى يەنە بىر قېتىم تەكىتلەپ مۇنداق دېدى:

«پىرېزىدېنت ترامپ ۋە مىنىستىر رۇبىيونىڭ بۇ مەسىلىگە قارىتا پوزىتسىيەسى ناھايىتى ئېنىقتۇر. ئامېرىكا ھىندىستاننى قوللايدۇ ۋە ھەرقانداق شەكىلدىكى تېررورلۇق ھۇجۇملىرىنى قاتتىق ئەيىبلەيدۇ. ھۇجۇمدا ھاياتىدىن ئايرىلغانلار ئۈچۈن دۇئا قىلىۋاتىمىز ۋە يارىلانغانلارنىڭ تېزراق ساقىيىپ كېتىشىنى ئۈمىد قىلىمىز. ئالاقىدار تەرەپلەرنى بۇ قورقۇنچلۇق ھۇجۇمنىڭ جاۋابكارلىرىنى ئادالەتكە تاپشۇرۇش بېرىشكە چاقىرىمىز.»

برۇسې پاكىستان بىلەن ھىندىستان ئوتتۇرىسىدىكى جىددىيچىلىكنى پەسەيتىش ئۈچۈن ئامېرىكانىڭ دىپلوماتىك ۋاسىتىلەرنى ئىشلىتىپ-ئىشلەتمىگەنلىكى توغرىسىدىكى سوئالغا جاۋاب بېرىپ مۇنداق دېدى:

«بۇ تېز سۈرئەتتە ئۆزگىرىۋاتقان بىر ئەھۋالدۇر، سىلەرگىمۇ ئايان بولغىنىدەك، بىز بۇ ئەھۋالنى يېقىندىن كۆزىتىۋاتىمىز. ھازىرچە جاممۇ كەشمىر ياكى كەشمىر رايونلىرىنىڭ قانۇنىي ئورنى ھەققىدە پوزىتسىيە بىلدۈرمەيمىز. مېنىڭ بۈگۈن ئېيتىدىغانلىرىم مۇشۇنچىلىك، خالاس.»

 پاكىستاندىكى نارازىلىق نامايىشلىرى

 پەيشەنبە كۈنى پاكىستاننىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا، جۈملىدىن كەشمىرنىڭ پاكىستاننىڭ كونتروللۇقىدىكى قىسمىدا يۈزلىگەن پاكىستان پۇقراسى ھىندىستاننىڭ تەھدىتىگە قارشى غەزىپىنى ئىپادىلەش ئۈچۈن نارازىلىق نامايىشى ئۆتكۈزدى.

پاكىستانلىق سودىگەر ئەجمەل بالۇچ لاھوردا بىر دىنىي پارتىيە تەشكىللىگەن ۋە تەخمىنەن 700 كىشى قاتناشقان نامايىشتا، AFP خەۋەر ئاگېنتلىقىغا بەرگەن باياناتىدا: «ئەگەر ھىندىستان ئۇرۇش قوزغىماقچى بولسا، بۇنى ئوچۇق-ئاشكارا ھالدا جاكارلىسۇن» دېدى.

ھىندىستان ئىككى قوشنا دۆلەت ئوتتۇرىسىدىكى سۇ مەنبەلىرىدىن ئورتاق بەھرىمەن بولۇش نىشان قىلىنغان «ئىندۇس سۇ كېلىشىمنامىسى» نى توڭلىتىپ قويىدىغانلىقىنى جاكارلىدى. لېكىن دەريانىڭ پاكىستان تەرەپكە قاراپ ئېقىشىنى تولۇق چەكلەش مۇمكىن ئەمەس.

 25 ياشلىق پاكىستان پۇقراسى مۇھەممەد ئۆۋەيس: «سۇ بىزنىڭ قانۇنلۇق ھەققىمىزدۇر، شۇڭا ئاللاھنىڭ ئىرادىسى بىلەن، ھەتتا ئۇرۇش يولى بىلەن بولسىمۇ، بۇ سۇنى چوقۇم قايتۇرۇۋالىمىز، بۇ ھوقۇقىمىزدىن ئەسلا ۋاز كەچمەيمىز» دېدى.

ئىزدىنىڭ
قانۇنسىز يەھۇدىي كۆچمەنلەر پەلەستىنلىكلەرنىڭ زەيتۇن ھوسۇلىنى ئوغرىلىماقتا
ئاقساراي: ياپونىيە باش ۋەزىرى ترامپنى نوبېل تىنچلىق مۇكاپاتىغا نامزاتلىققا كۆرسىتىدۇ
خىتاي بىلەن ھىندىستان بەش يىلدىن كېيىن بىۋاسىتە ھاۋا قاتنىشىشىنى ئىشقا كىرىشتۈردى
جەنۇبىي خىتاي دېڭىزىدا ئامېرىكا دېڭىز ئارمىيەسىگە تەۋە 2 ئۇچقۇچىسىز ھاۋا ئاپپاراتى چۈشۈپ كەتتى
ئەردوغان: ھاماس ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە ئەمەل قىلماقتا، ئىسرائىلىيە داۋاملىق خىلاپلىق قىلماقتا
مودى شەرقىي جەنۇبىي ئاسىيا دۆلەتلەر ئىتتىپاقى يىغىنىغا ئىنتېرنېت ئارقىلىق قاتنىشىدۇ
زېلېنسكىي: پۇتىن  ۋە ترامپ بىلەن بۇداپېشتتا كۆرۈشۈشكە تەييارمەن
ئىسرائىلىيەنىڭ غەززەدە «ئۇرۇش توختاتماسلىقى» 97 پەلەستىنلىكنىڭ جېنىغا زامىن بولدى
خىتاي تىم كۇكنىڭ زىيارىتى جەريانىدا ئامېرىكانى «باراۋەر تۇرۇپ دىيالوگ» ئۆتكۈزۈشكە چاقىردى
بېيجىڭ ئەنگلىيە ھۆكۈمىتىنى خىتاي كارخانىلىرىغا يۈرگۈزۈلۈۋاتقان ئېمبارگولارنى بىكار قىلىشقا چاقىردى
ئامېرىكا قانۇن چىقىرىش ئورگانلىرى ترامپتىن ئىسرائىلىيەگە بېسىم ئىشلىتىشىنى تەلەپ قىلدى
گوللاندىيەدە 250 مىڭ كىشى ئىسرائىلىيەگە قارشى نامايىش ئۆتكۈزدى
تەيۋەن يېرىم ئۆتكۈزگۈچلەرنىڭ %50 نى ئامېرىكادا ئىشلەپچىقىرىشنى رەت قىلدى
پەلەستىن باش مىنىستىرى ھۆكۈمىتىنىڭ غەززەدە مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشقا تەييار ئىكەنلىكىنى ئېيتتى
ۋيېتنامدا «بۇيالوي» تەيفېڭ بورىنىدا جېنىدىن ئايرىلغانلارنىڭ سانى كۆپەيمەكتە
ۋېيتنامدا «بۇۋالوي» ناملىق تەيفېڭ بورىنى 9 ئادەمنىڭ جېنىغا زامىن بولدى
غەززەگە قاراپ يولغا چىققان «سۇمۇد» ياردەم فىلوتى مىسىرنىڭ شىمالىي دېڭىز قىرغاقلىرىغا يېقىنلاشماقتا
ئىران ياۋروپاغا تەھدىت سالدى
ئەردوغان: ب د ت نىڭ پەلەستىننى قوللىشى مۇھىم، ترامپ بىلەن ئۆتكۈزگەن سۆھبەت «مۇۋەپپەقىيەتلىك» بولدى
ياردەم ئەترىتى ئىسرائىلىيەنىڭ تەھدىتىگە قارىماي غەززەگە قاراپ يولغا چىقىشقا تەييارلانماقتا