قازاقىستان ياۋروپا ئادەتتىكى قوراللارنى كونترول قىلىش شەرتنامىسىگە قاتنىشىشىنى توختاتتى

قازاقىستان جۈمە كۈنى ياۋروپا ئادەتتدىكى قوراللارنى كونترول قىلىش شەرتنامىسى ئەزالىقىنى توختاتقانلىقىنى ئېلان قىلدى.

مۇناسىۋەتلىك پەرمان پىرېزىدېنت قاسىم-جومارت توقايېۋ تەرىپىدىن ئىمزالىنىپ، پىرېزىدېنتلىق مەھكىمىسىنىڭ تور بېكىتىدە ئېلان قىلىندى.

ياۋروپا ئادەتتدىكى قوراللارنى كونترول قىلىش شەرتنامىسى 1990-يىلى نويابىردا پارىژدا شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى — ناتونىڭ 16 ئەزاسى ۋە ۋارشاۋا شەرتنامىسى تەشكىلاتىنىڭ ئالتە ئەزاسىنىڭ ۋەكىللىرى تەرىپىدىن ئىمزالانغانىدى.

بۇ شەرتنامە ئاتلانتىك ئوكياندىن ئۇرال تاغلىرىغىچە بولغان ياۋروپا رايونىدىكى ئۇرۇش تانكىلىرى، بىرونېۋىك ئۇرۇش ماشىنىلىرى، دىئامېتىرى 100 مىللىمېتىر ۋە ئۇنىڭدىن چوڭ بولغان ئارتىلېرىيە سىستېمىلىرى، ئۇرۇش ئايروپىلانلىرى ۋە ھۇجۇمچى تىك ئۇچارلارنىڭ سانىغا چەكلىمە قويغانىدى.

نەتىجىدە، يىگىرمە سەككىز دۆلەت شەرتنامىنى ئىمزالىغۇچى تەرەپلەر قاتارىغا كىردى.

شەرتنامىنىڭ يېڭىلانغان نۇسخىسى 1999-يىلى ئىستانبۇلدا ئۆتكۈزۈلگەن ياۋروپا خەۋپسىزلىك ۋە ھەمكارلىق تەشكىلاتى يىغىنىدا ئوتتۇرىغا قويۇلدى.

بۇ تۈزىتىلگەن تېكىستنى پەقەت رۇسىيە، بېلارۇسىيە، قازاقىستان ۋە ئۇكرائىنا تەستىقلىدى.

رۇسىيە 2007-يىلى ناتونىڭ كېڭىيىشىنىڭ شەرتنامىدە بەلگىلەنگەن چەكتىن ئېشىپ كەتكەنلىكى ۋە شەرتنامە ماددىلىرىغا ئۆزگەرتىش كىرگۈزۈشنى تەۋسىيە قىلغانلىقىغا دائىر ئەندىشىلىرىنى سەۋەب كۆرسىتىپ، ياۋروپا ئادەتتدىكى قوراللارنى كونترول قىلىش شەرتنامىسىگە قاتنىشىشىنى توختاتتى ۋە 2023-يىلى كېلىشىم ھاسىل قىلىنالمىغاندىن كېيىن شەرتنامىدىن رەسمىي چېكىنىپ چىقتى.

ناتو ئەللىرى رۇسىيەنىڭ شەرتنامىگە قاراتقان تەنقىدلىرىگە جاۋابەن، موسكۋانىڭ ياۋروپا ئادەتتدىكى قوراللارنى كونترول قىلىش شەرتنامىسىگە قاتنىشىشىنى مۇددەتسىز توختىتىشنى قارار قىلدى.

كېيىن، بېلارۇسىيە، ئۇكرائىنا، تۈركىيە، ۋېنگىرىيە، مولداۋىيە ۋە باشقا بىر قىسىم دۆلەتلەرمۇ مۇشۇنىڭغا ئوخشاش توختىتىش قارارىنى ئېلان قىلدى.