سابىق ياۋروپا ئەمەلدارى «يەنە بىر قېتىملىق ئىرقىي قىرغىنچىلىق» يۈز بېرىشتىن ئاگاھلاندۇردى

ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ سابىق ئەمەلدارى جوسېپ بوررېل دۇنيانىڭ 1995-يىلىدىكى سرېبرېنىتسا قىرغىنچىلىقىنى توختىتىشتا مۇۋەپپەقىيەتسىز بولغانلىقىنى ئېيتىپ، غەززەدە تېخىمۇ كۆپ ۋەھشىيلىكلەرنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن ھەرىكەتكە ئۆتۈشكە چاقىردى.

ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ تاشقى ئىشلار ۋە بىخەتەرلىك سىياسىتى بويىچە سابىق يۇقىرى دەرىجىلىك ۋەكىلى جوسېپ بوررېل 1995-يىلىدىكى سرېبرېنىتسا قىرغىنچىلىقى بىلەن غەززەدە داۋاملىشىۋاتقان ئۇرۇشنى سېلىشتۇرۇپ، ئەگەر يەر شارى خاراكتېرلىك جىمجىتلىق داۋاملاشسا، يەنە بىر ئىرقىي قىرغىنچىلىق يۈز بېرىش ئېھتىمالى توغرىسىدا ئاگاھلاندۇردى.

ئۇ جۈمە كۈنى  (11-ئىيۇل) ئېكس (X) سەھىپىسىدە: «بىز 30 يىل ئىلگىرى سرېبرېنىتسا ئىرقىي قىرغىنچىلىقىنىڭ ئالدىنى ئالالمىدۇق. بۈگۈن بىز قۇربانلارغا تەزىم قىلىمىز» دەپ يازدى.

ئۇ يەنە: «ئۇلارنى ئەڭ ياخشى خاتىرىلەپ ھۆرمەتلەشنىڭ ئۇسۇلى،  ھازىر غەززەدە يۈز بېرىۋاتقان يەنە بىر ئىرقىي قىرغىنچىلىقنى توختىتىش» دەپ سۆزلىرىگە ئىلاۋە قىلدى.

-1995يىلى 7-ئايدا، بوسنىيە سېرب قىسىملىرى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئېلان قىلغان سرېبرېنىتسا بىخەتەر رايونىغا بېسىپ كىرىپ، 8000 دىن ئارتۇق بوسنىيەلىك مۇسۇلمان ئەر ۋە ئوغۇل بالىنى ئۆلتۈرگەن. ئۇ ۋاقىتتا بۇ رايون گوللاندىيە تىنچلىق ساقلاش قىسىملىرىنىڭ قوغدىشى ئاستىدا ئىدى.

كېيىنچە ئىرقىي قىرغىنچىلىق جىنايىتى بىلەن ئەيىبلىنىپ، مۇددەتسىز قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان گېنېرال راتكو ملادىچ باشچىلىقىدىكى سېرب قىسىملىرى، بىرىنچى كۈنىلا تەخمىنەن 2000 ئادەمنى قىرغىن قىلغان. كېيىنكى كۈنلەردە، ئەتراپتىكى ئورمانلاردىن قاچقان يەنە مىڭلىغان كىشى ئۆلتۈرۈلگەن. قۇربانلارنىڭ جەسەتلىرى بوسنىيە-گېرتسېگوۋىنانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى 570 تىن ئارتۇق كوللېكتىپ قەبرىدىن تېپىلغان.

ئىسرائىلىيەنىڭ غەززەدىكى قىرغىنچىلىقى

ئىسرائىلىيە 2023-يىلى ئۆكتەبىردىن بۇيان غەززەدە ئىرقىي قىرغىنچىلىق يۈرگۈزمەكتە.

 پەلەستىنلىكلەر 57 مىڭ 800 دىن ئارتۇق پەلەستىنلىكنىڭ ئۆلتۈرۈلگەنلىكىنى، ئۇلارنىڭ كۆپىنچىسىنىڭ ئاياللار ۋە بالىلار ئىكەنلىكىنى قەيت قىلدى.

 پەلەستىننىڭ رەسمىي «ۋافا» ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، ۋەيران بولغان ئۆيلەرنىڭ خارابىلىرى ئاستىدا تەخمىنەن 11 مىڭ پەلەستىنلىكنىڭ جەسىتىنىڭ بارلىقى تەخمىن قىلىنماقتىكەن.

بىراق، مۇتەخەسسىسلەر ئەمەلىي جېنىدىن ئايرىلغانلار سانىنىڭ غەززە دائىرىلىرى دوكلات قىلغاندىن كۆرۈنەرلىك دەرىجىدە ئېشىپ كەتكەنلىكىنى، بۇ ساننىڭ تەخمىنەن 200 مىڭغا يېتىشى مۇمكىنلىكىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە.

ۋاشىنگتون ئۇزۇن يىللىق ئىتتىپاقدىشى ئىسرائىلىيەگە ھەر يىلى 3 مىليارد 800 مىليون دوللار ھەربىي مەبلەغ ئاجرىتىدۇ.

ئامېرىكا 2023-يىلى ئۆكتەبىردىن بۇيان ئىسرائىلىيەنىڭ غەززەدىكى ئىرقىي قىرغىنچىلىقىنى ۋە قوشنا دۆلەتلەردىكى ئۇرۇشلارنى قوللاش ئۈچۈن 22 مىليارد دوللاردىن ئارتۇق پۇل خەجلىدى.

گەرچە ئامېرىكا يۇقىرى دەرىجىلىك ئەمەلدارلىرى غەززەدىكى پۇقرالارنىڭ ئۆلۈم-يېتىم سانىنىڭ يۇقىرى بولۇشىغا قارىتا ئىسرائىلىيەنى تەنقىد قىلغان بولسىمۇ، ۋاشىنگتون ھازىرغىچە ھەرقانداق قورال-ياراغ يۆتكەشكە شەرت قويۇش چاقىرىقىنى رەت قىلدى.

خەلقئارا جىنايى ئىشلار سوت مەھكىمىسى نويابىردا ئىسرائىلىيە باش مىنىستىرى بېنيامىن نېتانياھۇ ۋە سابىق دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرى يوئاۋ گاللانت ئۈستىدىن غەززەدە ئۇرۇش جىنايىتى ۋە ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەت ئۆتكۈزۈش بىلەن ئەيىبلەپ، قولغا ئېلىش بۇيرۇقى چىقاردى.

بۇنىڭدىن باشقا، ئىسرائىلىيە خەلقئارا سوت مەھكىمىسىدە جەنۇبىي ئافرىقا تەرىپىدىن سۇنۇلغان غەززەدىكى ھەربىي ھەرىكىتىگە مۇناسىۋەتلىك ئىرقىي قىرغىنچىلىق دېلوسىغا دۇچ كەلمەكتە.