جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان: تۈركىيە F-35 پىلانىغا قايتا كىرىش ئۈچۈن ئامېرىكا بىلەن سۆھبەتلىشىۋاتىدۇ

تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى جۇمھۇر رەئىسى رەجەپ تاييىپ ئەردوغان پەيشەنبە كۈنى، ئەنقەرەنىڭ يۈز مىليونلىغان دوللار مەبلەغ سېلىپ تۇرۇپ، «ناھەق» چىقىرىۋېتىلگەن F-35 تىپلىق كۈرەشچى ئايروپىلان پىلانىغا قايتا كىرىشنى نىشان قىلىۋاتقانلىقىنى ئېيتتى.

ناتو باشلىقلار يىغىنىدىن قايتىش يولىدا ئايروپىلاندا مۇخبىرلارنىڭ سوئاللىرىغا جاۋاب بەرگەن جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان: «بىز F-35 ئايروپىلانلىرىدىن ۋاز كەچمىدۇق. بۇ پىلانغا قايتا كىرىش نىيىتىمىزنى مۇناسىۋەتلىك تەرەپلەر بىلەن مۇزاكىرە قىلىۋاتىمىز. تۈركىيە بۇ پىلاندىن ناھەق چىقىرىۋېتىلدى» دېدى.

تۈركىيە بۇ كۆپ ئىقتىدارلىق ئايروپىلاننى تەرەققىي قىلدۇرۇشتا ئامېرىكا بىلەن ھەمكارلاشقان سەككىز دۆلەتنىڭ بىرى ئىدى. جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان: «F-35 پىلانى تېخنىكىلىق بولۇپلا قالماي، سىياسىي بىر جەرياندۇر. بىز (تۈركىيەنىڭ پىلاندىن چىقىرىۋېتىلىشىدىن ئىبارەت) بۇ قەدەمنىڭ ئىتتىپاقداشلىق روھىغا ماس كەلمەيدىغانلىقىنى ھەمىشە تەنقىد قىلىپ كەلدۇق» دېدى ۋە سۆزىنى داۋاملاشتۇرۇپ: «ھۆرمەتلىك ترامپ بىلەن ئۆتكۈزگەن سۆھبەتلىرىمىزدە بۇ مەسىلىنى مۇزاكىرە قىلدۇق، تېخنىكىلىق سەۋىيەدە سۆھبەتلىشىش باشلاندى. ئاللاھ خالىسا، ئىلگىرىلەش ھاسىل قىلىمىز» دېگەنلەرنى قەيت قىلدى.

تۈركىيە رۇسىيەدىن S-400 ھاۋا مۇداپىئە سىستېمىسىنى سېتىۋالغاندىن كېيىن بۇ پىلاندىن چىقىرىۋېتىلگەن ئىدى. لېكىن، جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان رۇسىيە ھاۋا مۇداپىئە سىستېمىسىنىڭ S-400  نىڭ ترامپ بىلەن بولغان سۆھبەتتە تىلغا ئېلىنمىغانلىقىنى بىلدۈردى ۋە: «بۇ ئاياغلاشقان بىر ئىش» دېدى.

جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان: «ھاۋا مۇداپىئە سىستېمىمىز پەقەت S-400 دىنلا ئىبارەت ئەمەس. بىز ئۆزىمىزنىڭ <پولات گۈمبىزى>نى بەرپا قىلىۋاتىمىز» دەپ، ئەنقەرەنىڭ SİPER، HİSAR، SUNGUR ۋە مىللىي كۈرەشچى ئايروپىلانى KAAN قاتارلىق يەرلىك باشقۇرۇلىدىغان بومبا مۇداپىئە سىستېمىلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان «سىستېمىلار سىستېمىسى» تەرەققىي قىلدۇرۇۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى.

ناتو باشلىقلار يىغىنىنىڭ نەتىجىلىرى

جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان ناتو باشلىقلار يىغىنىنىڭ نەتىجىلىرى ھەققىدە توختىلىپ، ناتونىڭ كەلگۈسى ئون يىلدا دۆلەت مۇداپىئە خىراجىتىنى ئىچكى ئىشلەپچىقىرىش ئومۇمىي قىممىتىنىڭ 5 پىرسەنتىگە كۆتۈرۈش نىشانىنى تەكىتلىدى ۋە تۈركىيەنىڭ بۇ نىشانغا يېتىشكە ئەڭ يېقىن دۆلەتلەرنىڭ بىرى ئىكەنلىكىنى بىلدۈردى.

ئۇ يەنە، ئىتتىپاقداشلار ئارىسىدىكى، بولۇپمۇ دۆلەت مۇداپىئە سانائىتى ھەمكارلىقى ساھەسىدىكى چەكلىمىلەرنىڭ ئەمەلدىن قالدۇرۇلۇشىنىڭ زۆرۈرلۈكىنى تەكىتلىدى.

جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان 2026-يىللىق ناتو رەھبەرلەر باشلىقلار يىغىنىنىڭ تۈركىيەدە ئۆتكۈزۈلىدىغانلىقىنىمۇ دەلىللىدى.

ئۇكرائىنا-رۇسىيە تىنچلىق سۆھبەتلىرى

جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان ئۇكرائىنا-رۇسىيە تىنچلىق سۆھبىتى توغرىسىدا تۈركىيەنىڭ ۋاسىتىچىلىك رولىنى داۋاملاشتۇرىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈپ، ئىستانبۇل مۇساپىسىنى قايتىدىن جانلاندۇرۇش ۋەدىسىنى تەكرارلىدى ۋە ئۈچىنچى قېتىملىق تىنچلىق سۆھبىتىگە ساھىبخانلىق قىلىشنى تەكلىپ قىلدى. «باشقىلار تىنچلىقتىن ۋاز كەچكەن تەقدىردىمۇ، بىز ھەرگىز ۋاز كەچمەيمىز» دېگەن جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان، كىيېۋ ۋە موسكۋانىڭ تۈركىيەنىڭ ۋاسىتىچىلىكىگە داۋاملىق ئىشىنىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.

جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان يەنە، باشلىقلار يىغىنى جەريانىدا ئۆزى بىلەن ئىككى تەرەپلىك ئۇچرىشىش ئۆتكۈزگەن ترامپنىڭ بۇنداق بىر سۆھبەتنى قوللايدىغانلىقىنى ئېيتتى.

جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان ترامپنىڭ ئۆزىگە: «ئەگەر بۇ مەسىلىنى ھەل قىلىش ئۈچۈن رۇسىيە پىرېزىدېنتى ۋىلادىمىر پۇتىن ئىستانبۇلغا ياكى ئەنقەرەگە كەلسە، مەنمۇ ئىستانبۇلغا ياكى ئەنقەرەگە كېلىمەن» دېگەنلىكىنى سۆزلىرىگە ئىلاۋە قىلدى.