ئىقتىساد
2 مىنۇت ئوقۇش
دونالد ترامپ ياپونىيە بىلەن «غايەت زور» سودا كېلىشىمى ھاسىل قىلىنغانلىقىنى جاكارلىدى
پىرېزىدېنت دونالد ترامپ ياپونىيەنىڭ ئامېرىكاغا 550 مىليارد دوللار مەبلەغ سالىدىغانلىقىنى ۋە ئىككى دۆلەت ئوتتۇرىسىدا ئۆزئارا %15 تاموژنا بېجى يۈرگۈزۈلىدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن بولسىمۇ، ياپونىيە ئەمەلدارلىرى بۇ تەشەببۇسنى تېخىچە دەلىللىمىدى.
دونالد ترامپ ياپونىيە بىلەن «غايەت زور» سودا كېلىشىمى ھاسىل قىلىنغانلىقىنى جاكارلىدى
/ AP
July 23, 2025

ئامېرىكا پىرېزىدېنتى دونالد ترامپ ياپونىيە بىلەن ھاسىل قىلىنغان سودا كېلىشىمىنى «غايەت زور» دەپ تەرىپلەپ، بۇ كېلىشىمنىڭ مىلياردلارچە دوللار مەبلەغ ئېلىپ كېلىش بىلەن بىرگە ئامېرىكا سانائىتىنىمۇ كۈچەيتىدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى.

ترامپ ئۆزىنىڭ «Truth Social» ناملىق ئىجتىمائىي ئالاقە سۇپىسىدا ھەمبەھرىلىگەن يازمىسىدا: «ياپونىيە بىلەن غايەت زور بىر كېلىشىمنى تاماملىدۇق، بۇ بەلكىم ھازىرغىچە تۈزۈلگەن ئەڭ چوڭ كېلىشىم بولۇشى مۇمكىن» دېگەن ئىبارىلەرنى ئىشلەتتتى.

ئامېرىكا پىرېزىدېنتى: «ياپونىيە، مېنىڭ يوليورۇقۇم بىلەن ئامېرىكاغا 550 مىليارد دوللار مەبلەغ سالىدۇ، پايدىنىڭ يۈزدە 90 پىرسەنتىنى بولسا بىز ئالىمىز» دېگەنلەرنى ئىلگىرى سۈردى. بىراق، ئۇ بۇ تەشەببۇسنى ئىسپاتلايدىغان ھېچقانداق رەسمىي ھۆججەت ياكى تەپسىلاتنى ئوتتۇرىغا قويمىدى.

لېكىن، ياپونىيە باش ۋەزىرى ئىشىبا شىگېرۇ ترامپ ئېلان قىلغان سودا كېلىشىمىنىڭ تەپسىلاتلىرىنى تەكشۈرۈپ چىقىشى كېرەكلىكىنى بىلدۈرۈپ، بۇ ھەقتە پىكىر بايان قىلىشتىن ئۆزىنى قاچۇردى.

ئىشىبا، ترامپنىڭ ۋاشىنگتوندىكى باياناتىدىن كېيىن توكيودا مۇخبىرلارغا قىلغان سۆزىدە: «سۆھبەت نەتىجىلىرى ھەققىدە پىكىر بايان قىلالىشىمىز ئۈچۈن، ئالدى بىلەن كېلىشىم تېكىستىنىڭ تەپسىلاتلىرىنى ئەستايىدىللىق بىلەن كۆزدىن كەچۈرۈشىمىز شەرت» دېدى.

ترامپ، ياپونىيەنىڭ «ئاپتوموبىل، يۈك ماشىنىسى، گۈرۈچ ۋە باشقا بىر قىسىم دېھقانچىلىق مەھسۇلاتلىرى سودىسىغا ئۆز دۆلىتىنى ئاچىدىغانلىقىنى» ۋە ئىككى دۆلەتنىڭ ئۆزئارا %15 نىسبەتتە تاموژنا بېجى تۆلەيدىغانلىقىنى ئېلان قىلدى.

ترامپنىڭ بۇ باياناتى ۋاشىنگتون بىلەن توكيو ئوتتۇرىسىدا، بولۇپمۇ ئاپتوموبىل تاموژنا بېجى ۋە دۆلەت خەۋپسىزلىكىگە مۇناسىۋەتلىك باجلار مەسىلىسىدە ئايلاردىن بۇيان داۋاملىشىۋاتقان جىددىي سۆھبەتلەردىن كېيىن ئېلان قىلىندى.

ئىلگىرى ياپونىيەنىڭ ئىمپورت مەھسۇلاتلىرىغا (ئاپتوموبىللارنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ) %25، پولات ۋە ئاليۇمىنغا بولسا %50 تاموژنا بېجى قويۇش بىلەن تەھدىت سالغان ترامپ، سەيشەنبە كۈنىدىكى باياناتىدا بۇ ساھەلەردىكى باجلارنىڭ كېلىشىم دائىرىسىدە ئەمەلدىن قالدۇرۇلىدىغان-قالدۇرۇلمايدىغانلىقىنى ئېنىق ئوتتۇرىغا قويمىدى.

ترامپ تىلغا ئالغان %15 لىك تاموژنا بېجى نىسبىتى، ئۇنىڭ ئىلگىرىكى تەھدىتلىرىدىن تۆۋەن بولسىمۇ، ئالدىنقى سودا تۈزۈملىرىدىكى نىسبەتلەردىن كۆرۈنەرلىك دەرىجىدە يۇقىرى ھېسابلىنىدۇ.

ئاق ساراي پىكىر بايان قىلىش تەلەپلىرىنى جاۋابسىز قالدۇرۇۋاتقان بولسا، ياپونىيە ئەمەلدارلىرىمۇ تېخىچە ھېچقانداق رەسمىي بايانات ئېلان قىلمىدى.

ئىزدىنىڭ
خىتاي رۇسىيە ئېنېرگىيە ماگناتىنىڭ ئىناۋەت دەرىجىسىنى «AAA» قىلىپ بېكىتتى
ترامپنىڭ مەسلىھەتچىسى ئۇكرائىنا-رۇسىيە ئۇرۇشىنى «مودىنىڭ ئۇرۇشى» دەپ ئاتىدى
تۈركىيە  بۇ يىلنىڭ ئالدىنقى يېرىمىدا 6 مىليارد 300 مىليون دوللارلىق چەت ئەل مەبلىغىنى جەلپ قىلدى
ترامپ خىتايغا قاراتقان تاموژنا بېجىنى ئۇزارتىش پەرمانىنى ئىمزالىدى
ترامپ: رۇسىيە نېفىتىنى سېتىۋالغان دۆلەتلەرگە «تېخىمۇ ئېغىر» قوشۇمچە جازا يۈرگۈزۈلىدۇ
«ئاسەلسان» 1مىليارد 300 مىليون دوللارلىق كېلىشىم ئىمزالاپ، ئېكسپورتتا يېڭى رېكورت ياراتتى
ئامېرىكا ئالاھىدە ۋەكىلى چارشەنبە كۈنى رۇسىيە ئەمەلدارلىرى بىلەن كۆرۈشىدۇ
سودا كېلىشىمىدىن كېيىن پاكىستان ئامېرىكادىن تۇنجى قېتىم خام نېفىت سېتىۋالدى
ترامپ دېھلى-موسكۋا مۇناسىۋىتىنى تەنقىد قىلىپ، دېھلىغا تاموژنا بېجى يۈرگۈزىدىغانلىقىنى ئېلان قىلدى
ترامپ: ئامېرىكا بىلەن جەنۇبىي كورېيە تاموژنا بېجى كېلىشىمى ئىمزالىدى
ھىندىستان ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىغا ئەڭ كۆپ ئەقلىيفون ئېكسپورت قىلىدىغان دۆلەتكە ئايلاندى
پاكىستان: ئامېرىكا بىلەن بولغان سودا كېلىشىمى تاماملانغىلى «ئاز قالدى»
مودىيس (Moody's) تۈركىيەنىڭ ئىناۋەت دەرىجىسىنى «Ba3» گە ئۆستۈردى
ترامپ: «فېدېراتسىيە زاپاس پۇل كومىتېتى (FED) نىڭ باشلىقى ۋەزىپىسىدە ئۇزاق تۇرمايدۇ» دېدى
گراھام: ئامېرىكا يېقىندا خىتاي، ھىندىستان ۋە بىرازىلىيەگە تاموژنا بېجى يۈرگۈزىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى رۇسىيەگە قارشى جازا تەدبىرلىرىنى كۈچەيتىدۇ