سىياسەت
2 مىنۇت ئوقۇش
ئىران بىلەن ياۋروپا ئەللىرى تۈركىيەدە يادرو سۆھبىتى ئۆتكۈزىدۇ
ئىران، ئامېرىكا پىرېزىدېنتى دونالد ترامپنىڭ تېھران بىلەن يادرو كېلىشىمى تۈزۈشنىڭ «يېقىنلىشىپ قالغانلىقى»نى ئوتتۇرىغا قويۇشىدىن كېيىن، جۈمە كۈنى تۈركىيەدە ئەنگلىيە، فىرانسىيە ۋە گېرمانىيە بىلەن سۆھبەت ئۆتكۈزۈشكە تەييارلانماقتا.
ئىران بىلەن ياۋروپا ئەللىرى تۈركىيەدە يادرو سۆھبىتى ئۆتكۈزىدۇ
/ Reuters
2025-يىلى5-ئاينىڭ16-كۈنى

ئىستانبۇلدىكى بۇ ئۇچرىشىش، تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئابباس ئاراقچىنىڭ، ياۋروپا دۆلەتلىرىنىڭ 2015-يىلدىكى كېلىشىم دائىرىسىدە بىكار قىلىنغان بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ ئېمبارگولىرىنى قايتىدىن يولغا قويغان ئەھۋالدا «ئورنىغا كەلتۈرگىلى بولمايدىغان» ئاقىۋەتلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغانلىقى ھەققىدىكى ئاگاھلاندۇرۇشىدىن كېيىن ئىشقا ئاشۇرۇلماقتا.

«E3» دەپ ئاتالغان مەزكۇر ئۈچ ياۋروپا دۆلىتى، خىتاي، رۇسىيە ۋە ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى مەزكۇر بۇ كېلىشىمگە تەرەپ دۆلەتلەر ئىدى.

لېكىن، ترامپ 2018-يىلىدىكى تۇنجى پىرېزىدېنتلىقى ئۆتەش مەزگىلىدە بۇ كېلىشىمدىن بىر تەرەپلىمە ھالدا ۋاز كېچىپ ھەمدە ئىراننىڭ بانكا ساھەسى ۋە نېفىت ئېكسپورتىغا قارىتىلغان ئېمبارگولارنى قايتىدىن يولغا قويۇش ئارقىلىق كېلىشىمگە بۇزغۇنچىلىق قىلغانىدى.

بىر يىلدىن كېيىن ئىران، كېلىشىم دائىرىسىدىكى ئۆز ۋەدىلىرىدىن ۋاز كېچىش ئارقىلىق ئامېرىكانىڭ بۇ قەدىمىگە جاۋاب قايتۇردى. بۇ كېلىشىم، ئىراننىڭ يادرو پائالىيەتلىرىنى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ نازارىتى ئاستىدا چەكلەش ئارقىلىق ئېمبارگودىن كەچۈرۈم قىلىنىشىغا كاپالەتلىك قىلىشنى مەزمۇن قىلاتتى.

ئۈچ ياۋروپا دۆلىتى، ئىراننىڭ (كېلىشىمگە) ئەمەل قىلماسلىقىغا قارىتا، ب د ت ئېمبارگولىرىنى قايتىدىن يولغا قويۇشنى مەزمۇن قىلغان 2015-يىلدىكى كېلىشىمنىڭ «قايتىش مېخانىزمى»نى  ئىشقا كىرىشتۈرۈش ياكى كىرگۈزمەسلىكنى مۇزاكىرە قىلماقتا؛ بۇ مۇزاكىرىلەر ئۆكتەبىردە ئاخىرلىشىدۇ.

ئىراننىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك دىپلوماتى، بۇنداق بىر مەۋقەنىڭ «بولۇپمۇ ياۋروپالىقلارغا تەسىر كۆرسىتىدىغان يەرشارى خاراكتېرلىك يادرو كېڭىيىش كىرىزىسىنى پەيدا قىلىش خەۋپى بارلىقى»نى بىلدۈردى.

ئەمما، فىرانسىيەنىڭ ھەپتىلىك «Le Point» ژۇرنىلىغا يېزىلغان بىر ماقالىدە، تېھراننىڭ ياۋروپا بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىدە «يېڭى بىر سەھىپە ئېچىشقا تەييار» ئىكەنلىكىنىمۇ بىلدۈرگەنلىكى قەيت قىلىندى.

ياۋروپا دۆلەتلىرى بىلەن جۈمە كۈنى ئۆتكۈزۈلىدىغان بۇ ئۇچرىشىش، تېھراننىڭ تەبىرى بويىچە «قىيىن ئەمما پايدىلىق» دەپ باھا بېرىلگەن ئامېرىكا – ئىران تۆتىنچى نۆۋەتلىك يادرو سۆھبىتىدىن بىر ھەپتە ئۆتمەيلا ئىشقا ئاشۇرۇلماقتا.

ئاراقچى، جۈمە كۈنىدىكى سۆھبەتنىڭ مۇئاۋىن تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىرى دەرىجىسىدە ئۆتكۈزۈلىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.

ئىزدىنىڭ
تۈركىيە 2026-يىلى پاكىستاندىكى بەش نېفىتلىكتە چارلاش خىزمەتلىرىنى باشلايدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى 2027-يىلىغىچە رۇسىيە گازىنى ئىمپورت قىلىشنى توختىتىشنى قارار قىلدى
ب د ت ئومۇمىي كېڭىشى ئىسرائىلىيەنىڭ ئىشغال قىلغان گولان تۆپىلىكلىرىدىن چېكىنىشىنى تەلەپ قىلدى
ماتتارېللا: «ياۋروپا ئورتاق مۇداپىئەسىنى قۇرۇپ چىقالمىسا پاجىئەلىك ئاقىۋەتلەر كېلىپ چىقىدۇ»
ترامپنىڭ ئېغىر-بېسىقلىق چاقىرىقىغا قارىماي، ئىسرائىلىيە سۈرىيەنىڭ جەنۇبىدا يېڭى ھۇجۇم ئېلىپ باردى
مىسىر بىلەن ئامېرىكا غەززەنىڭ قايتا قۇرۇلۇشىنى مۇزاكىرىلەشمەكتە
قاتار غەززە تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ «ئىككىنچى باسقۇچى» ئۈچۈن بېسىمىنى كۈچەيتمەكتە
خاقان فىدان ناتونىڭ بىريۇسسېلدا چاقىرىلىدىغان ھەل قىلغۇچ سۆھبەتلىرىگە قاتنىشىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى خىتايغا قارشى دۇنيا سودا تەشكىلاتىدا ئاچقان دېلوسىنى بىكار قىلدى
كولومبىيە كىچىك بالىلارنى سۇيىئىستېمال قىلغان يەھۇدىي تەرىقىتى ئەزالىرىنى قوغلاپ چىقاردى
ترامپ گوندۇراسنى سايلام كېچىكىشلىرى سەۋەبىدىن سايلام كومىتېتىنى ئەيىبلىدى
ئىسرائىلىيەنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بەش پەلەستىنلىكنى يارىدار قىلدى
مادۇرو ئامېرىكا بىلەن چوڭقۇرلىشىۋاتقان جىددىيچىلىكلەر ئالدىدا «مۇتلەق ساداقەت» قەسىمى قىلدى
ئىسرائىلىيە 2 پەلەستىنلىكنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى يەنە دەپسەندە قىلدى
پەلەستىن كوماندىسىنىڭ «ئەرەب لوڭقىسى»نىڭ ئېچىلىش مۇسابىقىسىدىكى غەلىبىسى قاتارنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى