ئىقتىساد
2 مىنۇت ئوقۇش
ھىندىستان ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىغا ئەڭ كۆپ ئەقلىيفون ئېكسپورت قىلىدىغان دۆلەتكە ئايلاندى
ئالما شىركىتى ئىشلەپچىقىرىش لىنىيەسىنى يۆتكەشنى قارار قىلغان بىردىنبىر شىركەت ئەمەس. سامسۇڭ ۋە موتورولاغا ئوخشاش باشقا ئەقلىيفون ئىشلەپچىقارغۇچىلىرىمۇ ھىندىستاندا ئامېرىكا بازىرىنى نىشان قىلغان ئىشلەپچىقىرىشلىرىنى كېڭەيتمەكتە.
ھىندىستان ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىغا ئەڭ كۆپ ئەقلىيفون ئېكسپورت قىلىدىغان دۆلەتكە ئايلاندى
/ Reuters
July 30, 2025

بازار تەكشۈرۈش شىركىتى «Canalys» نىڭ يېڭى دوكلاتىغا ئاساسلانغاندا، ھىندىستان تۇنجى قېتىم ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىغا ئەقلىيفون ئېكسپورت قىلىشتا بىرىنچى ئورۇنغا ئۆتكەن. بۇ ئۆزگىرىش يەرشارى تېخنىكا ئىشلەپچىقىرىشىدىكى زور بىر بۇرۇلۇشنىڭ سىگنالى بولۇپ، ئاساسلىقى ئالما شىركىتىنىڭ تەمىنات زەنجىرىنى خىتايدىن يىراقلاشتۇرۇش يولىدىكى تىرىشچانلىقىنىڭ نەتىجىسىدۇر.

ھىندىستاندا ئىشلەپچىقىرىلغان ئەقلىيفونلار 2025-يىلىنىڭ ئىككىنچى پەسلىدە ئامېرىكا ئىمپورتىنىڭ 44% نى ئىگىلىگەن. بۇ نىسبەت ئۆتكەن يىلنىڭ ئوخشاش مەزگىلىدىكى 13% بىلەن سېلىشتۇرغاندا ئۈچ ھەسسىدىن كۆپرەك ئاشقانلىقىنى كۆرسىتىدۇ.

بۇ ئېشىش ھىندىستاننىڭ ئەقلىيفون ئېكسپورت مىقدارىنىڭ يىللىق سېلىشتۇرمىسىدا 240% لىق ھەيران قالارلىق دەرىجىدە ئۆرلىگەنلىكىدىن دېرەك بېرىدۇ. بۇنىڭ ئەكسىچە، خىتاينىڭ ئامېرىكا ئىمپورتىدىكى ئۈلۈشى ئۆتكەن يىلقى 61% تىن بۇ يىل 25% كە تېز سۈرئەتتە تۆۋەنلىگەن.

ۋىيېتناممۇ خىتاينى ئارقىدا قالدۇرۇپ، ئامېرىكا بازىرىنىڭ 30% نى ئىگىلىگەن.

بۇ ئۆزگىرىش ئاساسلىقى ئالما شىركىتىنىڭ ئايفون ئىشلەپچىقىرىشىنى خىتايدىن باشقا جايلارغا يۆتكەشنى نىشان قىلغان «خىتاي پىلۇس بىر» ئىستراتېگىيەسىنىڭ تېزلىشىشىگە باغلىق.

«Canalys» نىڭ باش ئانالىزچىسى سانيام چائۇراسىيا مۇنداق دېدى: «ئالما شىركىتى يېقىنقى بىر قانچە يىلدا ھىندىستاندىكى ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارىنى ئاشۇردى... ھەمدە 2025-يىلىغا كەلگەندە ھىندىستاندىكى ئېكسپورت ئىقتىدارىنىڭ زور بىر قىسمىنى ئامېرىكا بازىرىغا ئاجرىتىشنى تاللىدى.»

ئالما شىركىتى گەرچە ئالىي دەرىجىلىك «Pro» مودېلىنىڭ زاپچاسلىرى ئۈچۈن خىتايدا قۇرۇلغان ئەسلىھەلىرىگە داۋاملىق تايىنىۋاتقان بولسىمۇ، ھىندىستاندىكى قۇراشتۇرۇش ئىشلىرىنى كۈچەيتتى. «ئايفون 16» ھازىر ھىندىستاندا ئىشلەپچىقىرىلماقتا.

ئالما شىركىتىنىڭ باش ئىجرائىيە ئەمەلدارى تىم كۇك بۇ ئۆزگىرىشنى دەلىللەپ، بۇ يىل ئامېرىكادا سېتىلىدىغان ئايفونلارنىڭ كۆپ قىسمىنىڭ ھىندىستاندا ئىشلەپچىقىرىلىشىنى كۈتىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.

ئالما شىركىتى ئىشلەپچىقىرىشنى يۆتكەشنى قارار قىلغان بىردىنبىر شىركەت ئەمەس. سامسۇڭ ۋە موتورولاغا ئوخشاش باشقا ئەقلىيفون ئىشلەپچىقارغۇچىلىرىمۇ ھىندىستاندا ئامېرىكاغا يۈزلەنگەن ئىشلەپچىقىرىشلىرىنى كۆپەيتمەكتە. لېكىن، بۇ جەريان تېخىمۇ ئاستا ۋە تار كۆلەمدە ئېلىپ بېرىلماقتا.

بۇ قايتا قۇرۇش ھەرىكىتى ۋاشىنگتوننىڭ كۈچىيىۋاتقان تاموژنا بېجى تەھدىتىگە قارشى بىر ئىنكاس سۈپىتىدە مەيدانغا كەلدى.

گەرچە بىر قىسىم ئالما مەھسۇلاتلىرى ئامېرىكا پىرېزىدېنتى دونالد ترامپنىڭ كەڭ كۆلەملىك «قارشىلىق تاموژنا بېجى» سىياسىتىدىن ۋاقتىنچە كەچۈرۈم قىلىنغان بولسىمۇ، تىم كۇك ماي ئېيىدا ئامېرىكا سىرتىدا، جۈملىدىن ھىندىستاندا ئىشلەپچىقىرىلغان ئۈسكۈنىلەرگە 25% لىك تاموژنا بېجى قويۇلۇش ئېھتىماللىقى توغرىسىدا ئاگاھلاندۇرۇلغان ئىدى.

سودا مۇتەخەسسىسلىرى ئايفون ئىشلەپچىقىرىشىنىڭ پۈتۈنلەي ئامېرىكاغا يۆتكىلىشىنىڭ باھانى كۆرۈنەرلىك دەرىجىدە ئۆستۈرۈۋېتىدىغانلىقىدىن ئاگاھلاندۇرماقتا.

ئىزدىنىڭ
خىتاي رۇسىيە ئېنېرگىيە ماگناتىنىڭ ئىناۋەت دەرىجىسىنى «AAA» قىلىپ بېكىتتى
ترامپنىڭ مەسلىھەتچىسى ئۇكرائىنا-رۇسىيە ئۇرۇشىنى «مودىنىڭ ئۇرۇشى» دەپ ئاتىدى
تۈركىيە  بۇ يىلنىڭ ئالدىنقى يېرىمىدا 6 مىليارد 300 مىليون دوللارلىق چەت ئەل مەبلىغىنى جەلپ قىلدى
ترامپ خىتايغا قاراتقان تاموژنا بېجىنى ئۇزارتىش پەرمانىنى ئىمزالىدى
ترامپ: رۇسىيە نېفىتىنى سېتىۋالغان دۆلەتلەرگە «تېخىمۇ ئېغىر» قوشۇمچە جازا يۈرگۈزۈلىدۇ
«ئاسەلسان» 1مىليارد 300 مىليون دوللارلىق كېلىشىم ئىمزالاپ، ئېكسپورتتا يېڭى رېكورت ياراتتى
ئامېرىكا ئالاھىدە ۋەكىلى چارشەنبە كۈنى رۇسىيە ئەمەلدارلىرى بىلەن كۆرۈشىدۇ
سودا كېلىشىمىدىن كېيىن پاكىستان ئامېرىكادىن تۇنجى قېتىم خام نېفىت سېتىۋالدى
ترامپ دېھلى-موسكۋا مۇناسىۋىتىنى تەنقىد قىلىپ، دېھلىغا تاموژنا بېجى يۈرگۈزىدىغانلىقىنى ئېلان قىلدى
ترامپ: ئامېرىكا بىلەن جەنۇبىي كورېيە تاموژنا بېجى كېلىشىمى ئىمزالىدى
پاكىستان: ئامېرىكا بىلەن بولغان سودا كېلىشىمى تاماملانغىلى «ئاز قالدى»
مودىيس (Moody's) تۈركىيەنىڭ ئىناۋەت دەرىجىسىنى «Ba3» گە ئۆستۈردى
ترامپ: «فېدېراتسىيە زاپاس پۇل كومىتېتى (FED) نىڭ باشلىقى ۋەزىپىسىدە ئۇزاق تۇرمايدۇ» دېدى
دونالد ترامپ ياپونىيە بىلەن «غايەت زور» سودا كېلىشىمى ھاسىل قىلىنغانلىقىنى جاكارلىدى
گراھام: ئامېرىكا يېقىندا خىتاي، ھىندىستان ۋە بىرازىلىيەگە تاموژنا بېجى يۈرگۈزىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى رۇسىيەگە قارشى جازا تەدبىرلىرىنى كۈچەيتىدۇ