پىرېزىدېنت ترامپنىڭ قوللىغۇچىسى ۋە «دىققەتنى ئامېرىكاغا بۇراش» (Turning Point USA) جەمئىيىتىنىڭ قۇرغۇچىسى، كونسېرۋاتىپلار ئىچىدە كۈچلۈك تەسىرگە ئىگە كىشى بولغان چارلى كىرك (Charlie Kirk) يۇتا جىلغىسى ئۇنىۋېرسىتېتى (Utah Valley) دا ئوقۇغۇچىلار بىلەن نەق مەيدان مۇنازىرەسى قىلىۋاتقاندا ئېتىپ ئۆلتۈرۈلدى.

31 ياشلىق كىرك ئىككى پەرزەنتنىڭ ئاتىسى ئىدى. ئۇ «ئامېرىكانىڭ قايتىپ كېلىش ساياھىتى» (American Comeback Tour) نىڭ تۇنجى بېكىتىدە، ئوقۇغۇچىلارغا نۇتۇق سۆزلەۋاتقاندا سۇيىقەستكە ئۇچرىدى.

پائالىيەتنىڭ سىن كۆرۈنۈشلىرىدە، ئۇنىڭ ئوقۇغۇچىلارنىڭ سوئاللىرىغا جاۋاب بېرىش ئۈچۈن «خاتالىقىمنى ئىسپاتلاڭ»  (Prove Me Wrong) ئۈستىلىدە ئولتۇرغانلىقى كۆرۈنىدۇ ۋە بۇ ئەسنادا قورال ئاۋازى ئاڭلىنىدۇ. كىرك بوينىغا ئوق تېگىپ يەردە يېتىپ قالغاندا، ئوقۇغۇچىلار پاتپاراقچىلىقتا تەرەپ-تەرەپكە قاراپ قاچىدۇ.

 كىرك دوختۇرخانىدا قۇتقۇزۇش ئۈنۈم بەرمەي جېنىدىن ئايرىلدى.

كونسېرۋاتىپ ياشلار رەھبىرى

كىرك 1993-يىلى 14-ئۆكتەبىر چىكاگونىڭ بىر يېزىسىدا تۇغۇلغان. ئۇ ئالىي تېخنىكومدا قىسقا ۋاقىت ئوقۇغان، كېيىنچە  ئاكتىپ ھالدا پائالىيەت بىلەن شۇغۇللىنىش ئۈچۈن ئوقۇشىنى تاشلىغان.

ئۇ 2012-يىلى 18 يېشىدا «دىققەتنى ئامېرىكاغا بۇراش جەمئىيىتى»  (Turning Point USA) نى قۇرغان. بۇ بىر پايدا كۆزلىمەيدىغان تەشكىلات بولۇپ، «ئوقۇغۇچىلارنى ئەركىن بازار ۋە چەكلىك ھۆكۈمەت پىرىنسىپلىرىنى تەشۋىق قىلىش، تەربىيەلەش ۋە تەشكىللەش» نى مەقسەت قىلىدۇ.

ئۇنىڭ رەھبەرلىكىدە، «دىققەتنى ئامېرىكاغا بۇراش جەمئىيىتى» ئامېرىكادىكى ئەڭ چوڭ كونسېرۋاتىپ ئاكتىپ ياشلار تەشكىلاتىغا ئايلانغان بولۇپ، 3000 دىن ئارتۇق تولۇق ئوتتۇرا ۋە ئالىي مەكتەپلەردە پائالىيەت قىلدى، 650،000 ئوقۇغۇچى ئۆمۈرلۈك ئەزا بولدى، 450 دىن ئارتۇق خىزمەتچىسى بار بولدى.

كىرك ئىجتىمائىي تاراتقۇ دۇنياسىدىمۇ كۈچلۈك تەسىرگە ئىگە ئىدى. ئۇنىڭ ئوبزورلىرى، «Newsweek»،«Fox News»، «The Hill»، «RealClearPolitics» ۋە «The Washington Times» قاتارلىق تاراتقۇلاردا ئېلان قىلىنىشقا باشلىدى.

ئۇ رىياسەتچىلىك قىلىدىغان كۈندىلىك پودكاست ۋە رادىيو پروگراممىسى «چارلى كىرك پىروگراممىسى» 150 رادىيو دولقۇنىدا ۋە «ھەقىقىي ئامېرىكا ئاۋازى خەۋەرلىرى» (Real America’s Voice News) قانىلىدا بىرلا ۋاقىتتا تارقىتىلدى. بۇ پىروگرامما ئۆتكەن بىر يىل (2024) دا توردا 120 مىليوندىن ئارتۇق چۈشۈرۈلدى.

ئۇنىڭ ئاۋازى ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا ھەر ئايدا 100 مىليوندىن ئارتۇق كىشىگە يېتىدىغان بولۇپ، ئاكسىيوس (Axios)  كۇتۇپخانىسى ئۇنىڭ تور بېتىنى دۇنيادىكى «ئەڭ كۈچلۈك تەسىرگە  ئىگە 10 تور بېتى» قاتارىغا كىرگۈزدى.

ترامپنىڭ كۈچلۈك قوللىغۇچىسى

كىرك ترامپنىڭ ئەڭ كۆزگە كۆرۈنگەن قوللىغۇچىلىرىنىڭ بىرىگە ئايلانغان بولۇپ، 2016-ۋە 2020-يىللىرى جۇمھۇرىيەتچىلەر پارتىيەسىنىڭ قۇرۇلتايىدا ۋە 2025-يىلى 1-ئايدىكى ترامپنىڭ ۋەزىپىگە ئولتۇرۇش مۇراسىمىدا نۇتۇق سۆزلىدى.

ترامپ ئۇنى ھاۋا ئارمىيەسى ئاكادېمىيەسىنىڭ زىيارەتچىلەر ھەيئىتىگە تەيىنلىدى.

ترامپ ئۇنىڭ ئۆلۈم خەۋىرىدىن كېيىن،  «ھەقىقىي ئىجتىمائىي» (Truth Social)  دا: «بۈيۈك، ھەتتا ئەپسانىۋى چارلى كىرك ئۆلدى. ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىدىكى ياشلارنىڭ قەلبىنى چارلىدىن ياخشى ھېچكىم چۈشەنمىدى ياكى ئىگە چىقالمىدى. ئۇنى ھەممە ئادەم ياخشى كۆرەتتى، بولۇپمۇ مەن بەكمۇ ياخشى كۆرەتتىم ۋە ھۆرمەتلەيتتىم، ئۇ ئەمدى ئارىمىزدا يوق» دەپ يازدى.

ترامپ نىيۇ يورك پوچتىسى (New York Post) گېزىتىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ: «ئۇ مېنىڭ ئىنتايىن، ئىنتايىن ياخشى دوستۇم ئىدى، ئۇ ناھايىتى قالتىس ئادەم ئىدى» دېدى.

كىرك تۆت كىتاب يازغان بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە نىيۇ يورك ۋاقتى گېزىتى 2020-يىلى نەشر قىلغان ۋە ئەڭ كۆپ سېتىلغان كىتابى «ماگا (MAGA) تەلىماتى: كەلگۈسىنى يېڭىدىغان بىردىنبىر ئىدىيەلەر» دېگەن كىتابىمۇ بار.

ئۇ 2022-يىلى ئامېرىكا ئالىي مائارىپىنى ئادالەتسىز ۋە «ئامېرىكا ياشلىرىنىڭ مېڭىسىنى يۇيۇپ، كەلگۈسىنى ئوغرىلايدىغان» مائارىپ سىستېمىسى دەپ تەنقىد قىلغان «ئالىي مەكتەپ ئالدامچىلىقى» (The College Scam ) دېگەن كىتابىنى نەشر قىلدۇردى.

ئۇنىڭ كېيىنكى كىتابى «ئوڭ قانات ئىنقىلابى: ئۇيقۇچىلارنى قانداق يېڭىش ۋە غەربنى قۇتقۇزۇش»، 2024-يىلى نەشر قىلىنماقچى ئىدى.

ئۇ فوربېس (Forbes) ژۇرنىلىنىڭ «30 ياشتىن تۆۋەن 30» تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلدى. ئۇ «خاتالىقىمنى ئىسپاتلاڭ» پائالىيەتلىرىدە، ئوقۇغۇچىلار بىلەن مۇنازىرە ئۆتكۈزەتتى ۋە مۇنازىرە قىلىش ئۇسلۇبى بىلەن تونۇلغان ئىدى.

ئۇ كونسېرۋاتىپلار تەرىپىدىن ياش سايلىغۇچىلارنى سەپەرۋەر قىلغانلىقى ئۈچۈن ماختىلىدىغان بولسىمۇ، تەنقىدچىلەر تەرىپىدىن بۆلۈش ۋە يالغان ئۇچۇر تارقىتىش بىلەن ئەيىبلىنەتتى.

ئۇ 2020-يىلدىكى پىرېزىدېنتلىق سايلىمىدا «ساختىپەزلىك» قىلىنغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن ۋە ۋۇخەن ۋىرۇسى (COVID-19) توغرىسىدا خەلق ئارىسىدا گۇمانلىق  قاراشلارنى پەيدا قىلغان ئىدى. ئۇ بالا كونترول قىلىشقا قارشى بولۇپ، «بۈيۈك ئالماشتۇرۇش» سۇيىقەست نەزەرىيەسىنىڭ قوللىغۇچىسى ئىدى.

ئۇ يەنە 2022-يىلنىڭ ئاخىرىدا، جۇمھۇرىيەتچىلەرنى پوچتا ئارقىلىق بېلەت تاشلاشنى قوبۇل قىلىشقا چاقىردى ۋە «يېڭىلىش سايلام ئېيىغا ماسلىشىشتىن تېخىمۇ يامان تۇيۇلىدۇ» دېدى.

مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلارTRT Global - Trump ally and right-wing activist Charlie Kirk shot dead at US university

ئىسلاموبىيە تەرەپتارى، ئىسرائىلىيەنىڭ قوللىغۇچىسى

ئىسرائىلىيە مەسىلىسىدە، ئۇ 2023-يىلى غەززەدە باشلانغان قىرغىنچىلىقتىن بۇيان ئىسىرائىلىيەنىڭ ئەڭ چوڭ قوللىغۇچىلىرىنىڭ بىرى بولدى. ئىسرائىلىيە ئەسكەرلىرىنىڭ ئىنسانپەرۋەرلىك ياردەملىرىنىڭ يەتكۈزۈلىشىنى توسۇۋاتقانلىقى ۋە قەستەن ياردەم ئىزدەۋاتقانلارنى ئېتىپ ئۆلتۈرۈۋاتقانلىقى توغرىسىدىكى دوكلاتلار ئېلان قىلىنىپ ئۇزۇن ئۆتمەيلا، ئىسرائىلىيەنىڭ غەززەدىكى پەلەستىنلىكلەرنى ئاچارچىلىققا مەھكۇم قىلغانلىقىنى رەت قىلغان ئىدى.

ئۇ ئىيۇل (2025) ئېيىدا ھەمبەھرلىگەن ئۇچۇرلىرىنىڭ بىرىدە: «ياق، ئىسرائىلىيە غەززەلىكلەرنى ئاچارچىلىقتا قالدۇرمىدى» دېگەن ئىدى.

ئۇ مۇسۇلمانلار ۋە ئىسلام دىنىنى پات-پات ھۇجۇم نىشانى قىلىپ تۇردى، مۇسۇلمانلارنى ئەسەبىيلىك بىلەن ئەيىبلىدى ۋە ئىسلام دىنىنىڭ غەرب قىممەت قاراشلىرى بىلەن ماس كەلمەيدىغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ كەلدى.

ئۇ مۇسۇلمانلارنى نىشان قىلىپ ھەمبەھرلىگەن ئەڭ ئاخىرقى ئېكس (X) ئۇچۇرىنىڭ بىرىدە: «ئىسلام دىنى سولچىلارنىڭ ئامېرىكانى بوغۇزلاش ئۈچۈن پايدىلىنىۋاتقان قىلىچى» دېگەن ئىدى.