خەلقئارا
2 مىنۇت ئوقۇش
خىتاي ئاۋسترالىيە ھەربىي ئايروپىلانى بىلەن ھاۋادا يۈز بەرگەن سۈركىلىشكە «كەسكىن نارازىلىق» بىلدۈردى
ئاۋسترالىيەنىڭ بىر رازۋېدكا ئايروپىلانى جەنۇبىي خىتاي دېڭىزى ھاۋا بوشلۇقىدا خىتاي ئۇرۇش ئايروپىلانىنىڭ توسقۇنلۇقىغا ئۇچرىدى. ئىككى تەرەپ بىر-بىرىنى قۇتراتقۇلۇق قىلىش ۋە قانۇنسىز ھەرىكەت قىلىش بىلەن ئەيىبلىدى.
خىتاي ئاۋسترالىيە ھەربىي ئايروپىلانى بىلەن ھاۋادا يۈز بەرگەن سۈركىلىشكە «كەسكىن نارازىلىق» بىلدۈردى
Printed Chinese and Australian flags are seen in this illustration, on July 21, 2022. / Reuters Archive / Reuters
2025-يىلى10-ئاينىڭ22-كۈنى

خىتاي مۇداپىئە مىنىستىرلىقى باياناتچىسى چارشەنبە كۈنى، ھەپتە ئاخىرىدا ئىككى دۆلەت ھەربىي ئايروپىلانلىرى ئارىسىدا يۈز بەرگەن ھاۋا سۈركىلىشىدىن كېيىن، خىتاينىڭ ئاۋسترالىيەگە «كەسكىن نارازىلىق» بىلدۈرگەنلىكىنى ئېلان قىلدى.

ئاۋسترالىيە تەرەپ يەكشەنبە كۈنى خىتاي ئۇرۇش ئايروپىلانىنىڭ جەنۇبىي خىتاي دېڭىزى ئۈستىدە چارلاش ۋەزىپىسىنى ئۆتەۋاتقان «پوسېيدون» رازۋېدكا ئايروپىلانىغا «خەتەرلىك دەرىجىدە» يېقىنلىشىپ، سىگنال ئېتىلدىقى ئېتىپ، ئايروپىلان خادىملىرىنىڭ ھاياتىنى خەۋپكە ئۇچراتقانلىقىنى بىلدۈرگەنىدى.

بۇنىڭغا قارىتا خىتاي ئارمىيەسى دۈشەنبە كۈنى بايانات بېرىپ، ئاۋسترالىيە ئايروپىلانىنىڭ شىشا ئاراللىرى (بېيجىڭ ھۆكۈمىتىنىڭ پاراسېل ئاراللىرىغا قويغان نامى) ئۈستىدىكى خىتاي ھاۋا تەۋەلىكىگە «قانۇنسىز بېسىپ كىرگەنلىكى»نى ئىلگىرى سۈرۈپ، بۇنىڭغا جاۋابەن «بىر قاتار ئۈنۈملۈك قارشى تەدبىرلەر»نى قوللانغانلىقىنى جاكارلىدى.

ئاسىيادىكى تالاش-تارتىشى كۈنسېرى كۈچىيىۋاتقان ھاۋا بوشلۇقى ۋە دېڭىز لىنىيەلىرىدە خىتاي بىلەن ئاۋسترالىيە ئوتتۇرىسىدا بۇ خىلدىكى سۈركىلىشلەر ئىلگىرىمۇ يۈز بەرگەنىدى.

بېيجىڭ كانبېررانى قۇتراتقۇلۇق قىلىش بىلەن ئەيىبلىدى

خىتاي دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقى چارشەنبە كۈنى ئېلان قىلغان باياناتىدا ئاۋسترالىيەنىڭ چۈشەندۈرۈشىنى تەنقىد قىلىپ، بۇنىڭ «ھەق بىلەن ناھەقنى ئاستىن-ئۈستۈن قىلىپ، جاۋابكارلىقنى خىتايغا ئارتىشقا ۋە ئۆزىنىڭ يامان غەرەزلىك قانۇنسىز تاجاۋۇزچىلىقىنى يېپىشقا ئۇرۇنۇش» ئىكەنلىكىنى ئېيتتى.

باياناتچى جياڭ بىن توردا ئېلان قىلغان باياناتىدا: «بىز بۇ ئەھۋالدىن قاتتىق نارازى بولدۇق ۋە ئاۋسترالىيە تەرەپكە كەسكىن نارازىلىقىمىزنى يەتكۈزدۇق» دېدى.

جياڭ كانبېررانىڭ مەزكۇر ھاۋا ۋەقەسىدە خىتاينى خەتەرلىك ھەرىكەتلەر بىلەن «پۈتۈنلەي ئاساسسىز ئەيىبلىگەنلىكى»نى بىلدۈرۈپ: «بۇ ئەيىبلەش پۈتۈنلەي توقۇلما. بىز ئاۋسترالىيەنى تاجاۋۇزچىلىق، قۇتراتقۇلۇق ۋە ۋەقەنى چوڭايتىۋېتىش ھەرىكەتلىرىنى دەرھال توختىتىشقا دەۋەت قىلىمىز» دېدى.

ئۇ يەنە خىتاي ئارمىيەسىنىڭ «دۆلەتنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقىنى قەتئىي قوغداش ئۈچۈن زۆرۈر تەدبىرلەرنى داۋاملىق قوللىنىدىغانلىقى»نى سۆزلىرىگە ئىلاۋە قىلدى.

ئىزدىنىڭ
تۈركىيە 2026-يىلى پاكىستاندىكى بەش نېفىتلىكتە چارلاش خىزمەتلىرىنى باشلايدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى 2027-يىلىغىچە رۇسىيە گازىنى ئىمپورت قىلىشنى توختىتىشنى قارار قىلدى
ب د ت ئومۇمىي كېڭىشى ئىسرائىلىيەنىڭ ئىشغال قىلغان گولان تۆپىلىكلىرىدىن چېكىنىشىنى تەلەپ قىلدى
ماتتارېللا: «ياۋروپا ئورتاق مۇداپىئەسىنى قۇرۇپ چىقالمىسا پاجىئەلىك ئاقىۋەتلەر كېلىپ چىقىدۇ»
ترامپنىڭ ئېغىر-بېسىقلىق چاقىرىقىغا قارىماي، ئىسرائىلىيە سۈرىيەنىڭ جەنۇبىدا يېڭى ھۇجۇم ئېلىپ باردى
مىسىر بىلەن ئامېرىكا غەززەنىڭ قايتا قۇرۇلۇشىنى مۇزاكىرىلەشمەكتە
قاتار غەززە تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ «ئىككىنچى باسقۇچى» ئۈچۈن بېسىمىنى كۈچەيتمەكتە
خاقان فىدان ناتونىڭ بىريۇسسېلدا چاقىرىلىدىغان ھەل قىلغۇچ سۆھبەتلىرىگە قاتنىشىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى خىتايغا قارشى دۇنيا سودا تەشكىلاتىدا ئاچقان دېلوسىنى بىكار قىلدى
كولومبىيە كىچىك بالىلارنى سۇيىئىستېمال قىلغان يەھۇدىي تەرىقىتى ئەزالىرىنى قوغلاپ چىقاردى
ترامپ گوندۇراسنى سايلام كېچىكىشلىرى سەۋەبىدىن سايلام كومىتېتىنى ئەيىبلىدى
ئىسرائىلىيەنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بەش پەلەستىنلىكنى يارىدار قىلدى
مادۇرو ئامېرىكا بىلەن چوڭقۇرلىشىۋاتقان جىددىيچىلىكلەر ئالدىدا «مۇتلەق ساداقەت» قەسىمى قىلدى
ئىسرائىلىيە 2 پەلەستىنلىكنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى يەنە دەپسەندە قىلدى
پەلەستىن كوماندىسىنىڭ «ئەرەب لوڭقىسى»نىڭ ئېچىلىش مۇسابىقىسىدىكى غەلىبىسى قاتارنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى