ئامېرىكا پىرېزىدېنتى ترامپ: «مەن بىر دۆلەت، قوش دۆلەت ياكى ئىككى دۆلەت ھەققىدە سۆزلىمەيمەن. بىز غەززەنى قايتا قۇرۇش ھەققىدە سۆھبەت ئۆتكۈزۈۋاتىمىز» دېدى.

ئامېرىكا پىرېزىدېنتى دونالد ترامپ دۈشەنبە كۈنى ئىسرائىلىيە-پەلەستىن توقۇنۇشىنى ئىككى دۆلەتلىك  تۈزۈم ئورنىتىش ئارقىلىق ھەل قىلىش چارىسىنى قوللاشنى رەت قىلدى ھەمدە نۆۋەتتىكى ئالدىنقى ئورۇندا تۇرىدىغان ئىشنىڭ غەززەنى قايتا قۇرۇش ئىكەنلىكىنى بىلدۈردى.

مىسىر پىرېزىدېنتى ئابدۇلفەتتاھ ئەسسىسىنىڭ ئىككى دۆلەتلىك ھەل قىلىش چارىسى ۋە مۇستەقىل پەلەستىن دۆلىتى قۇرۇش چاقىرىقىغا مۇناسىۋەتلىك سۆزلىرى توغرىسىدا سورالغاندا، ترامپ مىسىردىن قايتىشىدا ئايروپىلاندا مۇخبىرلارغا:

«مەن پۈتۈنلەي باشقا بىر ئىشنى سۆزلەۋاتىمەن. بىز غەززەنى قايتا قۇرۇش ھەققىدە سۆھبەت ئۆتكۈزۈۋاتىمىز. بىر دۆلەت، قوش دۆلەت ياكى ئىككى دۆلەت توغرىسىدا سۆزلىمەيمەن» دېدى.

دۈشەنبە كۈنى ترامپ ۋە ئەسسىسى مىسىرنىڭ شەرمۇششەيخ ساياھەت رايونىدا تۈركىيە، مىسىر ۋە قاتارنىڭ كاپالەتچىلىكىدىكى غەززە ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە ئىمزا قويۇش ئۈچۈن 20 دىن ئارتۇق دۇنيا رەھبىرىنى كۈتۈۋالدى.

«نۇرغۇن كىشى بىر دۆلەتلىك ھەل قىلىش چارىسىنى قوللايدۇ، بەزىلەر بولسا ئىككى دۆلەتلىك ھەل قىلىش چارىسىنى قوللايدۇ، كۆرىمىز. بۇ ھەقتە پىكىر بايان قىلمىدىم» دېگەن ترامپ، غەززە ئۈچۈن كەلگۈسى پىلانلار توغرىسىدا ھەرقايسى دۆلەتلەر بىلەن ماس قەدەمدە خىزمەت ئىشلەيدىغانلىقىنى بىلدۈردى.

ترامپ چارشەنبە كۈنى ئېلان قىلغان باياناتىدا، ئىسرائىلىيە بىلەن ھاماسنىڭ 29-سېنتەبىر سۇنغان 20 ماددىلىق پىلاننىڭ بىرىنچى باسقۇچىنى قوبۇل قىلغانلىقىنى ئېلان قىلدى. بۇ پىلان غەززەدە ئۇرۇش توختىتىشنى، ئۇ يەردە تۇتۇپ تۇرۇلۇۋاتقان بارلىق ئىسرائىلىيەلىك گۆرۈگە ئېلىنغانلارنى تەخمىنەن 2000 پەلەستىنلىك ئەسىر بىلەن ئالماشتۇرۇشنى ۋە ئىسرائىلىيە ئارمىيەسىنىڭ پەلەستىن رايونىدىن باسقۇچلۇق ھالدا چېكىنىشىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ترامپنىڭ غەززەدىكى ئۇرۇشنى ئاخىرلاشتۇرۇش ئۈچۈن تەييارلىغان پىلانىنىڭ بىرىنچى باسقۇچى، ئىككى يىللىق ئىسرائىلىيە ئۇرۇشىنى ئاخىرلاشتۇرۇش مەقسىتىدە جۈمە كۈنى يولغا قويۇلدى.

پىلاننىڭ ئىككىنچى باسقۇچى، غەززەدە يېڭى بىر باشقۇرۇش مېخانىزمى ئورنىتىش، پەلەستىنلىكلەر ۋە ئەرەبلەر بىلەن مۇسۇلمان دۆلەتلەردىن كەلگەن ئەسكەرلەردىن تەشكىل تاپقان بىخەتەرلىك كۈچلىرىنى قۇرۇش ھەمدە ھاماسنى قورالسىزلاندۇرۇشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ئىسرائىلىيەنىڭ 2023-يىلى ئۆكتەبىردىن بۇيانقى ھۇجۇملىرى غەززەدە كۆپىنچىسى ئاياللار ۋە بالىلاردىن تەشكىل تاپقان 67 مىڭ 800 دىن ئارتۇق پەلەستىنلىكنىڭ جېنىغا زامىن بولدى، رايوننى زور دەرىجىدە ياشاش مۇمكىن شەكىلدە ۋەيران قىلدى.