ئوچېرىك
3 مىنۇت ئوقۇش
ترامپنىڭ ئەرەب ئىتتىپاقدىشى ئېدان ئالېكساندېرنىڭ قويۇپ بېرىلىشى ئۈچۈن يوشۇرۇن خىزمەت ئىشلىدى
ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى پىرېزىدېنتى دونالد ترامپنىڭ ئەرەب ئىتتىپاقدىشى ئامېرىكالىق-ئىسرائىلىيەلىك تۇتقۇن ئېدان ئالېكساندېرنىڭ قويۇپ بېرىلىشى ئۈچۈن يوشۇرۇن خىزمەت ئىشلىدى.
ترامپنىڭ ئەرەب ئىتتىپاقدىشى ئېدان ئالېكساندېرنىڭ قويۇپ بېرىلىشى  ئۈچۈن يوشۇرۇن خىزمەت ئىشلىدى
/ Reuters
2025-يىلى5-ئاينىڭ14-كۈنى

ترامپنىڭ ئەرەب ئىتتىپاقدىشى ئامېرىكالىق-ئىسرائىلىيەلىك تۇتقۇن ئېدان ئالېكساندېرنىڭ قويۇپ بېرىلىشى ئۈچۈن يوشۇرۇن خىزمەت ئىشلىدى.

ئالاقىدار مەنبەلەرنىڭ «‹TRT World› تېلېۋىزىيە قانىلى» غا بەرگەن باياناتىدا  بىلدۈرۈشىچە، «تىنچلىق ئۈچۈن ئەرەب ئامېرىكالىقلار» تەشكىلاتىنىڭ رەئىسى بىشارا بەھبەھ ھاماسنىڭ بىر ئەزاسى بىلەن ئالاقىلىشىپ، ئىسرائىلىيەنى سىرتتا قالدۇرۇلۇپ سۆھبەت ئۆتكۈزۈلۈشى ۋە ئېدان ئالېكساندېرنىڭ قويۇپ بېرىلىشى توغرىسىدا پۈتۈشكەن.

مەنبەلەرنىڭ «‹TRT World› تېلېۋىزىيە قانىلى» غا بەرگەن باياناتىدا تەكىتلىشىچە، ئامېرىكالىق-ئىسرائىلىيەلىك تۇتقۇن ئېدان ئالېكساندېر  ئامېرىكا-ئەرەب كىشىلىك ھوقۇق پائالىيەتچىسى بىشارا بەھبەھنىڭ ۋاسىتىسى ئارقىلىق ترامپ ھۆكۈمىتى بىلەن ھاماس ئوتتۇرىسىدا  يوشۇرۇن ۋە ئاستىرتىن ئۆتكۈزۈلگەن سۆھبەت نەتىجىسىدە غەززەدە قويۇپ بېرىلگەن.

ھاماسنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك بىر ئەمەلدارى ئۆتكەن ئايدا دونالد ترامپنىڭ ئوتتۇرا شەرقتىكى ۋەكىلى سۈپىتىدە ۋەزىپە ئۆتىگەن ستېۋ ۋىتكوف بىلەن ئالاقە ئورنىتىش ئۈچۈن بەھبەھ بىلەن ئالاقىلەشكەن. بۇ يوشۇرۇن ئالاقە نەتىجىسىدە ئېدان ئالېكساندېر ھاماسنىڭ قوراللىق قانىتى ئىززەددىن ئەلقەسسام بىرىگادىلىرى تەرىپىدىن قويۇپ بېرىلگەن.

بەھبەھ سۆھبەتلەر ياكى ئالېكساندېرنىڭ قويۇپ بېرىلىش جەريانى توغرىسىدا توختىلىشتىن ئۆزىنى قاچۇردى.

ئالېكساندېر غەززە-ئىسرائىلىيە چېگرا لىنىيەلىرىگە ئورۇنلاشقان ئالاھىدە پىيادە ئەسكەرلەر قىسمىدا ۋەزىپە ئۆتەۋاتقاندا ئەسىرگە چۈشكەن بولۇپ، غەززەدە تۇتۇپ تۇرۇلۇۋاتقان ئەڭ ئاخىرقى ئامېرىكالىق تۇتقۇن ئىدى.

ئىگىلىنىشىچە، غەززەدە يەنە 59 تۇتقۇن بار بولۇپ، بۇلاردىن 21 ىنىڭ تىرىك ئىكەنلىكى پەرەز قىلىنماقتا ئىكەن.

ئىسرائىلىيە تۈرمىلىرىدىكى پەلەستىنلىك تۇتقۇنلارنىڭ سانى 9900 دىن ئارتۇق ئىكەن.

 «ئامېرىكا رەھبەرلىكىنىڭ بىۋاسىتە نەتىجىسى»

 مال-مۈلك باشقۇرۇش ئىشلىرى مۇتەخەسسىسى ۋە يازغۇچى بولغان بەھبەھ، 2024-يىلى مايغىچە دېموكراتلار پارتىيەسى سايلىغۇچىسى سۈپىتىدە تىزىمغا ئالدۇرغان بولۇپ، سىياسىي جەھەتتە پائال رول ئوينىغان.

ئۇ، ئىلگىرى «‹TRT World› تېلېۋىزىيە قانىلى» بىلەن ئۆتكۈزگەن سۆھبىتىدە، بايدىن ھۆكۈمىتىنىڭ ئىسرائىلىيەنى قورال - ياراغ بىلەن تەمىنلەشكە چەكلىمە قويۇشنى رەت قىلىشىغا بولغان نارازىلىقىنى ئىپادىلىگەنىدى. بۇ ئۇنىڭ سىياسىي يۆنىلىشىنى جۇمھۇرىيەتچىلەر پارتىيەسىگە ئۆزگەرتىشىگە سەۋەب بولغان ئىدى.

بەھبەھ بولۇپمۇ پىرېزىدېنتلىق سايلىمى مەزگىلىدە ترامپنىڭ ئوچۇق-ئاشكارا قوللىغۇچىسى بولغان ۋە ئاساسلىقى مىچىگان ئىشتاتى قاتارلىق ئەرەب ئامېرىكالىقلار كۆپ سانلىقنى تەشكىل قىلىدىغان رايونلاردا ترامپنى قوللاش پائالىيەتلىرىنى ئېلىپ بارغان.

بەھبەھ ئامېرىكا پىرېزىدېنت مەھكىمىسى ئالاھىدە ۋەكىللەر ئۆمىكىنىڭ ۋەكىلى رىچارد گرېنېل، تىرامپنىڭ قىزى تىفانى ترامپنىڭ يولدىشى لىۋانلىق-ئامېرىكىلىق سودىگەر ھەم ترامپنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ياردەمچىسى ماسساد بولوس قاتارلىق ترامپنىڭ داڭلىق ئىتتىپاقداشلىرى بىلەن قويۇق ھەمكارلىق ئورناتتى.

ترامپ «غەززەنى ساياھەت مەركىزىگە ئايلاندۇرۇش» پىلانىنى ئوتتۇرىغا قويغاندىن كېيىن، بەھبەھ تەشكىلاتىنىڭ نامىنى «ترامپ ئۈچۈن ئەرەب ئامېرىكالىقلار» دىن «تىنچلىق ئۈچۈن ئەرەب ئامېرىكالىقلار» غا ئۆزگەرتتى.

سەيشەنبە كۈنى مۇخبىرلار ئالېكساندېرنىڭ قويۇپ بېرىلىشىدە مۇھىم رول ئوينىغان يوشۇرۇن ئالاقە - سۆھبەتلەر ھەققىدە سورىغاندا، ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى مۇئاۋىن باش باياناتچىسى توممى پىگوت، ئالاھىدە دىپلوماتىك سۆھبەتلەرنىڭ تەپسىلاتى ھەققىدە توختىلىشتىن ئۆزىنى قاچۇرۇپ مۇنداق دېدى:

«ئالاھىدە دىپلوماتىك سۆھبەتلەر ھەققىدە توختالمايمەن. لېكىن شۇنى تەكىتلەپ ئۆتىمەنكى، بۇ پىرېزىدېنت ترامپنىڭ: <ھېچ بىر ئامېرىكالىقنى كارىم بولماي تاشلاپ قويمايمەن> دېگەن سۆزىنىڭ راستلىقىنىڭ ئىسپاتىدۇر.»

پىگوت ئالېكساندېرنىڭ قويۇپ بېرىلىشىنىڭ «ئامېرىكا رەھبەرلىكىنىڭ بىۋاسىتە نەتىجىسى» ئىكەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرۈپ مۇنداق دېدى:

«ترامپمۇ، تاشقى ئىشلار مىنىستىرى رۇبىيومۇ ئامېرىكا خەلقىنىڭ بىخەتەرلىكى ۋە پاراۋانلىقى ئۈچۈن خىزمەت قىلماقتا. لېكىن ئالاھىدە دىپلوماتىك سۆھبەتلەرنىڭ تەپسىلاتى ھەققىدە توختالمايمەن ياكى مەلۇمات بەرمەيمەن.»

ئىزدىنىڭ
تۈركىيە 2026-يىلى پاكىستاندىكى بەش نېفىتلىكتە چارلاش خىزمەتلىرىنى باشلايدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى 2027-يىلىغىچە رۇسىيە گازىنى ئىمپورت قىلىشنى توختىتىشنى قارار قىلدى
ب د ت ئومۇمىي كېڭىشى ئىسرائىلىيەنىڭ ئىشغال قىلغان گولان تۆپىلىكلىرىدىن چېكىنىشىنى تەلەپ قىلدى
ماتتارېللا: «ياۋروپا ئورتاق مۇداپىئەسىنى قۇرۇپ چىقالمىسا پاجىئەلىك ئاقىۋەتلەر كېلىپ چىقىدۇ»
ترامپنىڭ ئېغىر-بېسىقلىق چاقىرىقىغا قارىماي، ئىسرائىلىيە سۈرىيەنىڭ جەنۇبىدا يېڭى ھۇجۇم ئېلىپ باردى
مىسىر بىلەن ئامېرىكا غەززەنىڭ قايتا قۇرۇلۇشىنى مۇزاكىرىلەشمەكتە
قاتار غەززە تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ «ئىككىنچى باسقۇچى» ئۈچۈن بېسىمىنى كۈچەيتمەكتە
خاقان فىدان ناتونىڭ بىريۇسسېلدا چاقىرىلىدىغان ھەل قىلغۇچ سۆھبەتلىرىگە قاتنىشىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى خىتايغا قارشى دۇنيا سودا تەشكىلاتىدا ئاچقان دېلوسىنى بىكار قىلدى
كولومبىيە كىچىك بالىلارنى سۇيىئىستېمال قىلغان يەھۇدىي تەرىقىتى ئەزالىرىنى قوغلاپ چىقاردى
ترامپ گوندۇراسنى سايلام كېچىكىشلىرى سەۋەبىدىن سايلام كومىتېتىنى ئەيىبلىدى
ئىسرائىلىيەنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بەش پەلەستىنلىكنى يارىدار قىلدى
مادۇرو ئامېرىكا بىلەن چوڭقۇرلىشىۋاتقان جىددىيچىلىكلەر ئالدىدا «مۇتلەق ساداقەت» قەسىمى قىلدى
ئىسرائىلىيە 2 پەلەستىنلىكنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى يەنە دەپسەندە قىلدى
پەلەستىن كوماندىسىنىڭ «ئەرەب لوڭقىسى»نىڭ ئېچىلىش مۇسابىقىسىدىكى غەلىبىسى قاتارنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى