سىياسەت
2 مىنۇت ئوقۇش
ترامپ گىرېنلاندىيەنى قولغا چۈشۈرۈش ئۈچۈن ھەربىي ئارىلىشىشنى رەت قىلمىدى
پىرېزىدېنت ترامپ دانىيە ۋە ئاركتىك ئارىلى ئاھالىسىنىڭ قارشى چىققان بولۇشىغا قارىماي، ئامېرىكانىڭ گىرېنلاندىيەگە قىزىقىدىغانلىقىنى قايتىدىن كۈنتەرتىپكە ئېلىپ كەلدى ۋە زۆرۈر تېپىلغاندا ھەربىي كۈچ ئىشلىتىلىشى مۇمكىنلىكى ھەققىدە سىگنال بەردى.
ترامپ گىرېنلاندىيەنى قولغا چۈشۈرۈش ئۈچۈن ھەربىي ئارىلىشىشنى رەت قىلمىدى
Trump claimed Greenland is vital for international and strategic security.
2025-يىلى5-ئاينىڭ5-كۈنى

ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى پىرېزىدېنتى دونالد ترامپ دانىيەگە تەۋە گىرېنلاندىيەنىڭ كونتروللۇقىنى قولغا كىرگۈزۈش ئۈچۈن زۆرۈر تېپىلغاندا ھەربىي كۈچ ئىشلىتىلىشى مۇمكىنلىكىنى ئېيتتى.

ترامپ «‹NBC› تېلېۋىزىيە قانىلى» نىڭ «Meet the Press» پىروگراممىسىدا بەرگەن باياناتىدا مۇنداق دېدى:  

« زۆرۈر تېپىلغاندا ھەربىي كۈچ ئىشلىتىش يولىنى تاللاشنى رەت قىلمايمەن. شۇنداق قىلىمەنمۇ دېمەيمەن، لېكىن ھېچقانداق ئېھتىمالنى نەزەردىن ساقىت قىلىۋەتمەيمەن.

گىرېنلاندىيەگە ھەقىقەتەنمۇ بەك ئېھتىياجىمىز بار. دەرۋەقە، دانىيەگە قاراشلىق مۇستەقىل بۇ رايون دۇنيانىڭ بىخەتەرلىكى ئۈچۈن ناھايىتى زور ئەھمىيەتكە ئىگە.

گىرېنلاندىيەدە ناھايىتى  ئاز ساندىكى كىشىلەر ياشايدۇ، بىز ئۇلارغا كۆڭۈل بۆلىمىز ۋە قەدىرلەيمىز.»

پىرېزىدېنت ترامپ بۇ يىل يانۋار ئېيىدا قايتا ۋەزىپىگە ئولتۇرغاندىن بۇيان، دانىيە داۋاملىق رەت قىلىپ كېلىۋاتقان بولۇشىغا قارىماي، گىرېنلاندىيەنى سېتىۋېلىش ئارزۇسىنى تەكرارلاپ كەلمەكتە.

 

ئىستراتېگىيەلىك ئەھمىيىتى

 

گىرېنلاندىيە 18 - ئەسىردىن بۇيان دانىيە پادىشاھلىقىنىڭ بىر قىسمى بولۇپ كەلدى ۋە 1979-يىلى مۇستەقىللىققا ئېرىشتى.

ئاركتىك ئارىلىرى بىلەن ئاتلانتىك ئوكيان ئارىسىغا جايلاشقان بۇ ئارال، ھەم ئىستراتېگىيەلىك ئورنى ھەم يەر ئاستى بايلىقلىرى جەھەتتىن ناھايىتى زور ئەھمىيەتكە ئىگە.

يەنە بىر تەرەپتىن، دانىيە ۋە گىرېنلاندىيە ئارالنىڭ سېتىلىشى توغرىسىدا بېرىلگەن ھەرقانداق تەكلىپنى قەتئىي رەت قىلدى. يانۋار ئېيىدا ئۆتكۈزۈلگەن بىر سايلامدا، گىرېنلاندىيە خەلقىنىڭ %85 ى ئامېرىكاغا قوشۇلۇشقا قارشى ئىكەنلىكىنى نامايەن قىلدى.

مارت ئېيىدىمۇ گىرېنلاندىيەنىڭ سايلام ئارقىلىق ۋەزىپىگە ئولتۇرغان باش مىنىستىرى يېنس-فرېدېرىك نىيېلسون ياۋروپا دۆلەتلىرىگە مۇراجىئەت قىلىپ، ئارالنىڭ سېتىلىدىغان نەرسە ئەمەسلىكىنى تەكىتلىدى.

نيېلسون ئانادولۇ ئاگېنتلىقىغا بەرگەن باياناتىدا گىرېنلاندىيە خەلقىگە خىتاب قىلىپ مۇنداق دېگەنىدى:

 «بىز بىلەن بىرلىكتە بولۇڭلار ۋە گىرېنلاندىيەنىڭ سېتىلىدىغان نەرسە ئەمەسلىكىنى، بۇنىڭدىن كېيىنمۇ ئەسلا بۇنداق بولمايدىغانلىقىنى ئوچۇق-ئاشكارا ھالدا ئىپادىلەڭلار. گىرېنلاندىيەنى  ئۆز خەلقى باشقۇرماقتا، بۇ ھەقىقەت بۇنىڭدىن كېيىنمۇ ھەرگىز ئۆزگەرمەيدۇ.»

ئىزدىنىڭ
جېنسېن خۇاڭ: خىتاي سۈنئىي ئەقىلدە ئامېرىكادىن نانوسېكۇنت ئارقىدا
فلورىدا سوتنىڭ قارارى بويىچە خىتاي پۇقرالىرىنىڭ مال-مۈلۈك سېتىۋېلىشىنى چەكلەيدۇ
مامدانى نىيۇ يورك تارىخىدا شەھەر باشلىقلىقىغا سايلانغان مۇسۇلمان نامزات بولۇپ قالدى
پۇتىن رۇسىيەدە سىيرەك توپا قېزىش ئۈچۈن مىنىستىرلار كېڭىشىدىن پىلان تۈزۈشىنى تەلەپ قىلدى
ترامپ مامدانىنىڭ مالىيە ياردىمىنى كېسىدىغانلىقى ئېيتىپ تەھدىت سالدى
ترامپ: مادۇرو ھاكىمىيىتىنىڭ كۈنلىرى ساناقلىق
«ئامېرىكا بىلەن خىتاي سۈركىلىشنى پەسەيتىش ئۈچۈن ھەربىي ئالاقە قاناللىرىنى ئاچىدۇ»
پاكىستان ئافغانىستان مۇساپىرلىرىنىڭ قايتىشى ئۈچۈن تۇرخام چېگرا ئېغىزىنى ئاچتى
ئىشغال ئاستىدىكى غەربىي قىرغاقتا ئىسرائىلىيە كۆچمەنلىرى 3 پەلەستىنلىكنى يارىلاندۇردى
مالدىۋې ئاراللىرى دۇنيادىكى تۇنجى ئەۋلادلار ئارا تاماكا چەكلەش سىياسىتىنى يولغا قويدى
تانزانىيەدە زوراۋانلىق ۋە نامايىشلار سايىسىدا سايلام ئۆتكۈزۈلدى
ئىسرائىلىيە ئارمىيەسى غەربىي قىرغاقتا 15 ياشلىق پەلەستىنلىك بىر بالىنى ئۆلتۈردى
موسكۋانىڭ ئۇكرائىنا تەلەپلىرىدە چىڭ تۇرۇۋېلىشى، ترامپ-پۇتىن ئۇچرىشىشىنى تورمۇزلاپ قويدىمۇ؟
مېرز: تۈركىيە بىلەن  بولغان يېقىن شېرىكلىكىمىزنى تېخىمۇ كېڭەيتىشنى خالايمەن
ترامپ: شى جىنپىڭ ئاز ئۇچرايدىغان ئېلېمېنتلارنى ئېكسپورت قىلىش چەكلىمىسىنى بىكار قىلىدۇ
ترامپ ئامېرىكانىڭ يادرو قوراللىرىنى سىناق قىلىشقا باشلىشى ئۈچۈن يوليورۇق چۈشۈردى
ئۇكرائىنانىڭ ئۇچقۇچىسىز ھاۋا ئاپپاراتى ھۇجۇمىدىن كېيىن موسكۋا ئەتراپىدىكى ئايرودۇرۇملار تاقالدى
ترامپ ۋېنېزۇئېلادىكى كوكايىن بازىلىرىغا زەربە بېرىشنى ئويلاشماقتا
پاكىستان - ئافغانىستان سۆھبىتى ئىستانبۇلدا ئۆتكۈزۈلىدۇ
ياپونىيەنىڭ يېڭى ئايال باش ۋەزىرى مۇداپىئە خىراجىتىنىڭ كۆپەيتىلىدىغانلىقىنى ئېلان قىلدى