سىياسەت
3 مىنۇت ئوقۇش
پاكىستان كەشمىر جىددىيچىلىكى مەزگىلىدە 2-قېتىملىق باشقۇرۇلىدىغان بومبا سىنىقى ئېلىپ باردى
پاكىستان ھىندىستان بىلەن كەشمىر مەسىلىسىدىكى جىددىيچىلىكنىڭ كۈچىيىشىگە ئەگىشىپ، ئىككى قېتىم باشقۇرۇلىدىغان بومبا سىنىقى ئېلىپ باردى.
پاكىستان كەشمىر جىددىيچىلىكى مەزگىلىدە 2-قېتىملىق باشقۇرۇلىدىغان بومبا سىنىقى ئېلىپ باردى
International pressure mounts for de-escalation between the nuclear armed Pakistan and India. / AFP
2025-يىلى5-ئاينىڭ5-كۈنى

پاكىستاننىڭ ھىندىستان بىلەن كەشمىر مەسىلىسى بويىچە جىددىيچىلىك يۈز بەرگەن بىر ۋاقىتتا ئىككى قېتىم باشقۇرۇلىدىغان بومبا سىناق قىلىشى، جىددىي ئەھۋاللارغا تابىل تۇرۇش ھەربىي مانېۋىرلىرىنىڭ ئۆتكۈزۈلۈشىنى ۋە خەلقئارا جىددىيچىلىكنى پەسەيتىش چاقىرىقلىرىنى ئوتتۇرىغا چىقاردى.

پاكىستان ئارمىيەسى دۈشەنبە كۈنى بايانات ئېلان قىلىپ، 120 كىلومېتىر (75 ئىنگلىز مىلى) مۇساپىلىك بىر باشقۇرۇلىدىغان بومبا سىنىقى ئېلىپ بارغانلىقىنى ۋە ھىندىستان بىلەن تالاش-تارتىشلىق كەشمىر مەسىلىسىدە جىددىيچىلىك كۈچەيگەن ئىككى كۈن ئىچىدە ئىككىنچى قېتىم باشقۇرۇلىدىغان بومبا قويۇپ بەرگەنلىكىنى جاكارلىدى.

يېڭى دېھلى ئىسلامئابادنى ئۆتكەن ئاي ھىندىستاننىڭ كونتروللۇقىدىكى كەشمىردىكى ساياھەتچىلەر نىشان قىلىنغان قەبىھ ھۇجۇمنى قوللاش بىلەن ئەيىبلىدى. بۇ، يادرو قوراللىرىغا ئىگە ئىككى قوشنا دۆلەت ئوتتۇرىسىدا يېڭى بىر جىددىيچىلىك پەيدا قىلدى.

پاكىستان ئارمىيەسى تەرىپىدىن ئېلان قىلىنغان باياناتتا مۇنداق دېيىلدى:

«باشقۇرۇلىدىغان بومبا قويۇپ بېرىشنىڭ نىشانى قىسىملارنىڭ ھەربىي ھەرىكەت تەييارلىقىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىش ۋە باشقۇرۇلىدىغان بومبانىڭ ئىلغار يول باشلاش سىستېمىسى ھەم يۇقىرى سەۋىيەدە دەل نىشانغا تېگىشى قاتارلىق مۇھىم تېخنىكىلىق پارامېتىرلىرىنى دەلىللەش ئىدى.»

شەنبە كۈنى ئارمىيە 450 كىلومېتىر (280 ئىنگلىز مىلى) مۇساپىلىك قۇرۇقلۇقتىن قۇرۇقلۇققا قويۇپ بېرىلىدىغان بىر باشقۇرۇلىدىغان بومبانى سىناق قىلغانلىقىنى جاكارلىدى.

ھەر ئىككى سىناقنىڭ قەيەردە ئېلىپ بېرىلغانلىقى ھەققىدە ئېنىق مەلۇمات بېرىلمىدى.

پاكىستان باش مىنىستىرى شاھباز شېرىف ئارمىيەنىڭ «دۆلەت مۇداپىئەسى ئۈچۈن تولۇق تەييارلىقى» دىن رازى ئىكەنلىكىنى بىلدۈردى.

شېرىف باياناتىدا: «باشقۇرۇلىدىغان بومبا سىنىقىنىڭ مۇۋەپپەقىيەتلىك تاماملىنىشى پاكىستاننىڭ مۇداپىئەسىنىڭ ناھايىتى كۈچلۈك ئىكەنلىكىنىڭ ئەڭ روشەن نامايەندىسىدۇر.»

 

يېقىنلىشىۋاتقان ھۇجۇم

 

پاكىستاننىڭ باشقۇرۇلىدىغان بومبا سىنىقى ھىندىستان باش مىنىستىرى نارېندرا مودىنىڭ 22-ئاپرېل كۈنى پاخالگامدا 26 كىشىنىڭ جېنىغا زامىن بولغان ھۇجۇمغا جاۋابەن ھىندىستان ئارمىيەسىگە «تولۇق ھەربىي ھەرىكەت ئېلىپ بېرىش ئەركىنلىكى ھوقۇقى» بەرگەنلىكىنى ئېلان قىلىشىدىن كېيىن ئۆتكۈزۈلدى.

 پاكىستان بۇ ھۇجۇمغا ئارىلاشقانلىقىنى رەت قىلىپ، مۇستەقىل تەكشۈرۈش باشلاشنى تەلەپ قىلدى.

ئىسلامئاباد ئۆتكەن ھەپتە قوشنىسىنىڭ پات يېقىندا ھاۋا ھۇجۇمى ئېلىپ بارىدىغانلىقى ھەققىدە ئاگاھلاندۇردى ۋە ھىندىستاننىڭ ھەرقانداق ھۇجۇمىغا كۈچ ئىشلىتىپ جاۋاب قايتۇرىدىغانلىقىنى كۆپ قېتىم ئوچۇق-ئاشكارا ھالدا بىلدۈردى.

خەلقئارا جەمئىيەت تالاش-تارتىشلىق كەشمىر رايونى ئۈچۈن كۆپ قېتىم ئۇرۇش قىلغان يېڭى دېھلى بىلەن ئىسلامئابادقا جىددىيچىلىكنى تۆۋەنلىتىش ئۈچۈن بېسىم ئىشلەتمەكتە.

ھىندىستان دۆلەت  مۇداپىئەسى مەنبەلىرىگە كۆرە، ئىككى تەرەپ ئوتتۇرىسىدىكى ھەقىقىي چېگرا ھېسابلىنىدىغان ھەربىيلەشتۈرۈلگەن كونترول لىنىيەسىنى بويلاپ ئۇدا 9 ھەپتىدىن كۆپرەك ۋاقىتتىن بۇيان ھەر كېچىسى تاكى تاڭ ئاتقانغا قەدەر بىر - بىرىگە قارشى ئوق چىقىرىشماقتا.

 شېرىف مالايشىيا زىيارىتىنى كېچىكتۈردى

 تەخمىنەن 15 مىليون ئاھالىسى بىلەن مۇسۇلمانلار كۆپ سانلىقنى تەشكىل قىلىدىغان كەشمىر، پاكىستان بىلەن ھىندىستان ئوتتۇرىسىدا پارچىلىنىپ كەتكەن بولسىمۇ، ئەمما ھەر ئىككى دۆلەت كەشمىرنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقىنىڭ ئۆزىگە تەۋە ئىكەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە.

 

پاكىستان تەرەپتە بالىلار ئويۇن ساھەلىرىدە جىددىي ئەھۋاللارغا تاقابىل تۇرۇش مەشىقلىرى ئېلىپ بېرىلدى، رايون ئاھالىلىرىدىن يېمەكلىك ۋە دورا زاپاس قىلىش تەلەپ قىلىندى، دىنىي مەكتەپلەر تاقالدى.

       ھىندىستاننىڭ كونتروللۇقىدىكى كەشمىردە كەڭ كۆلەملىك قوراللىق كىشىلەرنى ئاختۇرۇش - تۇتۇش ھەرىكىتى داۋاملاشماقتا، چېگرا بويىدا ياشايدىغانلار يىراققا كۆچۈپ كەتمەكتە ياكى توقۇنۇشلاردىن ئەنسىرەپ پاناھ جايلىرىنى يوق قىلماقتا.

مالايشىيا باش مىنىستىرى ئەنۋەر ئىبراھىم دۈشەنبە كۈنى بايانات بېرىپ، شېرىفنىڭ جۈمە كۈنى مالايشىياغا قىلماقچى بولغان رەسمىي زىيارىتىنى جىددىيچىلىكنىڭ كۈچىيىشى سەۋەبىدىن كېچىكتۈرگەنلىكىنى ئېيتتى.

ئىبراھىمنىڭ ئىشخانىسىدىن بېرىلگەن باياناتتا، ئىككى تەرەپنىڭ يەكشەنبە كېچىسى سۆھبەت ئۆتكۈزگەنلىكىنى، شېرىفنىڭ «بۇ يىل ئىچىدە مالايشىيادا رەسمىي زىيارەتتە بولۇشنى تۆت كۆزى بىلەن كۈتۈۋاتقانلىقىنى بىلدۈرگەنلىكى» قەيت قىلىندى.

ئىران تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئابباس ئېراقچى دۈشەنبە كۈنى رەسمىي زىيارەت ئۈچۈن ئىسلامئابادتا ئىدى.

ئۇچۇر - ئالاقە ئىشلىرى مىنىستىرى ئاتتائۇللاھ تارار دۈشەنبە كۈنى پاكىستاننىڭ كونتروللۇقىدىكى كەشمىرگە قىلغان زىيارىتى جەريانىدا مۇخبىرلارغا بەرگەن باياناتىدا: «پاكىستان ئۆز دەۋاسىنى دوست دۆلەتلەرگە سۇنماقتا» دېدى.

ئىزدىنىڭ
تۈركىيە 2026-يىلى پاكىستاندىكى بەش نېفىتلىكتە چارلاش خىزمەتلىرىنى باشلايدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى 2027-يىلىغىچە رۇسىيە گازىنى ئىمپورت قىلىشنى توختىتىشنى قارار قىلدى
ب د ت ئومۇمىي كېڭىشى ئىسرائىلىيەنىڭ ئىشغال قىلغان گولان تۆپىلىكلىرىدىن چېكىنىشىنى تەلەپ قىلدى
ماتتارېللا: «ياۋروپا ئورتاق مۇداپىئەسىنى قۇرۇپ چىقالمىسا پاجىئەلىك ئاقىۋەتلەر كېلىپ چىقىدۇ»
ترامپنىڭ ئېغىر-بېسىقلىق چاقىرىقىغا قارىماي، ئىسرائىلىيە سۈرىيەنىڭ جەنۇبىدا يېڭى ھۇجۇم ئېلىپ باردى
مىسىر بىلەن ئامېرىكا غەززەنىڭ قايتا قۇرۇلۇشىنى مۇزاكىرىلەشمەكتە
قاتار غەززە تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ «ئىككىنچى باسقۇچى» ئۈچۈن بېسىمىنى كۈچەيتمەكتە
خاقان فىدان ناتونىڭ بىريۇسسېلدا چاقىرىلىدىغان ھەل قىلغۇچ سۆھبەتلىرىگە قاتنىشىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى خىتايغا قارشى دۇنيا سودا تەشكىلاتىدا ئاچقان دېلوسىنى بىكار قىلدى
كولومبىيە كىچىك بالىلارنى سۇيىئىستېمال قىلغان يەھۇدىي تەرىقىتى ئەزالىرىنى قوغلاپ چىقاردى
ترامپ گوندۇراسنى سايلام كېچىكىشلىرى سەۋەبىدىن سايلام كومىتېتىنى ئەيىبلىدى
ئىسرائىلىيەنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بەش پەلەستىنلىكنى يارىدار قىلدى
مادۇرو ئامېرىكا بىلەن چوڭقۇرلىشىۋاتقان جىددىيچىلىكلەر ئالدىدا «مۇتلەق ساداقەت» قەسىمى قىلدى
ئىسرائىلىيە 2 پەلەستىنلىكنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى يەنە دەپسەندە قىلدى
پەلەستىن كوماندىسىنىڭ «ئەرەب لوڭقىسى»نىڭ ئېچىلىش مۇسابىقىسىدىكى غەلىبىسى قاتارنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى