ئەنقەرەدە «خەلقئارا قەدىمكى تۈرك تىلى مۇھاكىمە يىغىنى» ئۆتكۈزۈلدى
تۈرك دۇنياسى
2 مىنۇت ئوقۇش
ئەنقەرەدە «خەلقئارا قەدىمكى تۈرك تىلى مۇھاكىمە يىغىنى» ئۆتكۈزۈلدىتۈرك تىل ئورگىنى (TDK) بىلەن ئەنقەرە ئۇنىۋېرسىتېتى تىل ۋە تارىخ-جۇغراپىيە فاكۇلتېتىنىڭ ھەمكارلىقىدا ئۇيۇشتۇرۇلغان «خەلقئارا قەدىمكى تۈرك تىلى سېمپوزيۇمى (مۇھاكىمە يىغىنى)»، 4-5-دېكابىر كۈنلىرى ئەنقەرەدە ئۆتكۈزۈلدى.
خەلقئارا قەدىمكى تۈرك تىلى مۇھاكىمە يىغىنى / TRT
2025-يىلى12-ئاينىڭ4-كۈنى

تۈركشۇناسلىق ساھەسىنىڭ سەركە تەتقىقاتچىلىرىنى بىر يەرگە جەم قىلغان بۇ سېمپوزيۇمدا، قەدىمكى تۈرك تىلى مىراسى ھەرتەرەپلىمە مۇھاكىمە قىلىندى.

سېمپوزيۇمنىڭ ئېچىلىش نۇتۇقلىرىنى ئەنقەرە ئۇنىۋېرسىتېتى تىل ۋە تارىخ-جۇغراپىيە فاكۇلتېتىنىڭ مۇدىرى پىروفېسسور دوكتور ئېرفان ئالبايراق بىلەن تۈرك تىل ئورگىنى رەئىسى پىروفېسسور دوكتور ئوسمان مەرت سۆزلىدى.

پىروفېسسور دوكتور ئېرپان ئالبايراق سۆزىدە، فاكۇلتېت قۇرۇلغانلىقىنىڭ 90 يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن ئۆتكۈزۈلگەن بۇ پائالىيەتنىڭ سىمۋوللۇق ئەھمىيىتىنى تىلغا ئېلىپ، تۈرك تىلىنىڭ تارىخىي مىراسى ۋە مەدەنىيەت ئىزچىللىقىنى قوغداشنىڭ مۇھىم مەسئۇلىيەت ئىكەنلىكىنى تەكىتلىدى. ئالبايراق، ئاتاتۈركنىڭ تۈرك تىلىغا بەرگەن ئەھمىيىتىنى ئەسلىتىپ ئۆتۈپ، فاكۇلتېتنىڭ قەدىمكى تۈرك تىلى تەتقىقاتىدىكى 90 يىللىق جۇغلانمىسىنى ئالاھىدە تىلغا ئالدى. شۇنداقلا، تۈرك تىلىنىڭ پەرقلىق رايونلاردىكى ئىزلىرىنىڭ ئىلمىي ئۇسۇللار بىلەن تەتقىق قىلىنىشىنىڭ مۇھىملىقىغا  ئىشارەت قىلىپ ئۆتتى.

تۈرك تىل ئورگىنى رەئىسى پىروفېسسور دوكتور ئوسمان مەرت بولسا، قەدىمكى تۈرك تىلىنىڭ پەقەتلا تارىخىي بىر دەۋر ئەمەس، بەلكى مىللەتنىڭ مەدەنىيەت خاتىرىسىنىڭ جەۋھىرى ئىكەنلىكىنى قەيت قىلدى. ئورخۇندىن ئۇيغۇر ۋە قاراخانىيلار قوليازمىلىرىغىچە سوزۇلغان باي تىل مىراسىنىڭ تۈرك تەپەككۇر دۇنياسىنىڭ ئۇل تاشلىرىنى شەكىللەندۈرگەنلىكىنى بىلدۈرگەن مەرت، ياش تەتقىقاتچىلارنى بۇ مىراسنى ئەستايىدىللىق بىلەن تەتقىق قىلىشقا چاقىردى. ئۇ يەنە سېمپوزيۇمنىڭ تۈركشۇناسلىق ئەدەبىياتىغا يېڭى تۆھپىلەرنى قوشىدىغانلىقىغا ئىشىنىدىغانلىقىنى ئىپادىلىدى.

ئېچىلىش يىغىنىنىڭ رىياسەتچىلىكىنى پىروفېسسور دوكتور سەما بارۇتچۇ ئۆزەندەر ئۈستىگە ئالدى. بۇ يىغىندا «ئۇيغۇر يېزىقىدىكى ئوغۇز داستانى» ۋە خاكاسىيەنىڭ تەپسېي تېغىدىكى غاردىن تېپىلغان قەدىمكى تۈرك پۈتۈكى ھەققىدە دوكلاتلار سۇنۇلدى.

سېمپوزيۇمنىڭ تۇنجى كۈنىدىكى يىغىنلاردا «قۇتادغۇبىلىك»، ئورخۇن ئابىدىلىرىدىكى بايانچىلىق، قەدىمكى تۈرك تىلى قانۇن ھۆججەتلىرى، كۆك تۈركچىنىڭ سۆز-لۇغەت ئالاھىدىلىكلىرى، قەدىمكى تۈرك تىلىدىكى سان ناملىرى، تۈرك خاقانلىقى پۈتۈكلىرى قاتارلىق تېمىلار مۇھاكىمە قىلىندى. شۇنداقلا، تېكىست ئايلاندۇرۇشتا سەل قارالغان مەدەنىيەت كودلىرى ۋە قەدىمكى تۈرك تىلىدىكى سېمانتىكىلىق (مەنىداشلىق) ياساش ئۇسۇللىرى ھەققىدىكى تەتقىقاتلارمۇ مۇزاكىرە قىلىندى.

تۈركىيە، قازاقىستان، قىرغىزىستان، ئەزەربەيجان، ياپونىيە ۋە خىتاي قاتارلىق دۆلەتلەردىن تىلشۇناسلار قاتناشقان سېمپوزيۇمغا، تۈرك شېۋىلىرى ۋە تىلشۇناسلىق كەسپىدە ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچىلارمۇ زور قىزىقىش بىلەن قاتناشتى.

ئىزدىنىڭ
مىسىر بىلەن ئامېرىكا غەززەنىڭ قايتا قۇرۇلۇشىنى مۇزاكىرىلەشمەكتە
قاتار غەززە تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ «ئىككىنچى باسقۇچى» ئۈچۈن بېسىمىنى كۈچەيتمەكتە
خاقان فىدان ناتونىڭ بىريۇسسېلدا چاقىرىلىدىغان ھەل قىلغۇچ سۆھبەتلىرىگە قاتنىشىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى خىتايغا قارشى دۇنيا سودا تەشكىلاتىدا ئاچقان دېلوسىنى بىكار قىلدى
كولومبىيە كىچىك بالىلارنى سۇيىئىستېمال قىلغان يەھۇدىي تەرىقىتى ئەزالىرىنى قوغلاپ چىقاردى
ترامپ گوندۇراسنى سايلام كېچىكىشلىرى سەۋەبىدىن سايلام كومىتېتىنى ئەيىبلىدى
ئىسرائىلىيەنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بەش پەلەستىنلىكنى يارىدار قىلدى
مادۇرو ئامېرىكا بىلەن چوڭقۇرلىشىۋاتقان جىددىيچىلىكلەر ئالدىدا «مۇتلەق ساداقەت» قەسىمى قىلدى
ئىسرائىلىيە 2 پەلەستىنلىكنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى يەنە دەپسەندە قىلدى
پەلەستىن كوماندىسىنىڭ «ئەرەب لوڭقىسى»نىڭ ئېچىلىش مۇسابىقىسىدىكى غەلىبىسى قاتارنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى
ئىسرائىلىيە رەفاھ تونېللىرىدا قاپسىلىپ قالغان 40 ھاماس ئەزاسىنى ئۆلتۈرگەنلىكىنى بىلدۈردى
تاجىكىستان ئافغانىستاندىن قىلىنغان چېگرا ھالقىغان ھۇجۇملاردا بەش كىشىنىڭ ئۆلگەنلىكىنى بىلدۈردى
كىرېمىل: پۇتىن سەيشەنبە كۈنى ئامېرىكا ۋەكىلى ۋىتكوف بىلەن كۆرۈشىدۇ
ئىسرائىلىيە ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپ ھالدا رەفاھ رايونىغا ۋە غەززەگە ھۇجۇملىرىنى كۈچەيتتى
ۋەيران قىلغۇچ كەلكۈندە 330 دىن ئارتۇق كىشى قازا قىلغان سىرىلانكىغا ياردەم بېرىش دولقۇنى باشلاندى