سىياسەت
2 مىنۇت ئوقۇش
ئامېرىكا ئۇكرائىنا كېلىشىمىدە قىرىمنى رۇسىيە زېمىنى دەپ ئېتىراپ قىلىشى مۇمكىن
پىرېزىدېنت ترامپنىڭ رۇسىيە-ئۇكرائىنا ئارىسىدىكى ئۇرۇشنى توختىتىش كېلىشىمى تۈزۈش ئۈچۈن بېسىم ئىشلىتىۋاتقانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلمەكتە.
ئامېرىكا ئۇكرائىنا كېلىشىمىدە قىرىمنى رۇسىيە زېمىنى دەپ ئېتىراپ قىلىشى مۇمكىن
People walk past a banner depicting Russian President Vladimir Putin in Sevastopol, Crimea March 22, 2025. / Reuters
2025-يىلى4-ئاينىڭ19-كۈنى

ئالاقىدار ئەمەلدارلار تىنچلىق كېلىشىمى سۆھبەتلىرى ئىلگىرىلىمىگەن تەقدىردە، ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىنىڭ تىنچلىق سۆھبەتلىرىدىن پۈتۈنلەي چېكىنىپ چىقىش ئېھتىماللىقى بارلىقى توغرىسىدىكى ئاگاھلاندۇرۇشلار ئوتتۇرىغا قويۇلۇۋاتقان بىر پەيتتە بلۇمبېرگ قانىلى ئوتتۇرىغا قويغان بۇ ئېھتىماللىق، پىرېزىدېنت ترامپنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمى ئۈچۈن بېسىم ئىشلىتىۋاتقانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ.

بلۇمبېرگ خەۋەرلىرى قانىلى ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىنىڭ، موسكۋا بىلەن كىيېۋ ئوتتۇرىسىدا تۈزۈلمەكچى بولغان تېخىمۇ كەڭ دائىرىلىك بىر تىنچلىق كېلىشىمىنىڭ بىر قىسمى سۈپىتىدە، ئۇكرائىنانىڭ قىرىم رايونىدىكى رۇسىيە كونتروللۇقىنى ئېتىراپ قىلىشقا تەييار ئىكەنلىكىنى ئېلان قىلدى.

جۈمە كۈنى ئېلان قىلىنغان بۇ خەۋەر، ئامېرىكا پىرېزىدېنتى دونالد ترامپنىڭ ئوتتۇرا شەرق ئالاھىدە ئەلچىسى ستېۋ ۋىتكوفنىڭ، رۇسىيە پىرېزىدېنتى ۋلادىمىر پۇتىننىڭ ئۇكرائىنادا «مەڭگۈلۈك تىنچلىق» ئورنىتىشنى خالايدىغانلىقىنى ئېيتىشىدىن كېيىن تارقالدى. ۋىتكوف فوكس خەۋەرلىرىگە قىلغان سۆزىدە، «پۇتىننىڭ تەلىپى بۇ يەردە مەڭگۈلۈك بىر تىنچلىق ئورنىتىش. بىز ئۇرۇش توختىتىشتىن ھالقىپ، بۇنىڭغا بىر جاۋاب ئالدۇق» دېدى.

بۇ ئېھتىماللىق دائىرىسىدىكى يول قويۇش، ترامپنىڭ بىر ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمى ھاسىل قىلىش ئارزۇسىنىڭ كۈچلۈكلۈكىدىن دېرەك بېرىدۇ.

ترامپ ۋە ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ماركو رۇبىيو جۈمە كۈنىدىكى باياناتلىرىدا، سۆھبەتلەردە قىسقا ۋاقىت ئىچىدە ئىلگىرىلەش ھاسىل قىلىنالمىغان ئەھۋالدا، ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ تىنچلىق ۋاسىتىچىلىقى ئۈچۈن تىرىشچانلىق كۆرسىتىشنى توختىتىشىنىڭ مۇمكىنلىكىنى بىلدۈردى.

ۋىتكوف سۆھبەتلىشىلىۋاتقان تىنچلىق كېلىشىمىنىڭ، ئۇكرائىنانىڭ رۇسىيە كونتروللۇقى ئاستىدىكى رايونلىرىنى كۆزدە تۇتۇپ، «بەش رايون»نى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغانلىقىنى ئېيتتى، لېكىن سۆھبەتلەرنىڭ شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ئۇكرائىنانىڭ ناتوغا قوشۇلۇش ئۇرۇنۇشىدىن ۋاز كېچىشى ۋە ئامېرىكا بىلەن رۇسىيە ئوتتۇرىسىدىكى سودىنى ئاشۇرۇش تىرىشچانلىقلىرى قاتارلىق تېخىمۇ كەڭ مەسىلىلەرنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.

قىرىمنىڭ قوشۇۋېلىنىشى

رۇسىيە ئالاھىدە قىسىملىرى 2014-يىلى فېۋرالدا، كىرېمىل سارىيىنىڭ قوللىشىدىكى پىرېزىدېنت ۋېكتور يانۇكوۋىچنىڭ ۋەزىپىسىدىن قالدۇرۇلۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان ئۇكرائىنادىكى «ئىناۋەت ئىنقىلابى»دىن كېيىن، رايوندىكى رۇس نوپۇسنى ۋە قارا دېڭىز فىلوتىنى قوغداشنى باھانە قىلىپ، قىرىمنىڭ ئىستراتېگىيەلىك نۇقتىلىرىنى كونترول ئاستىغا ئالدى.

16 -مارت ئۆتكۈزۈلگەن رېفېراندۇمدا، رۇسىيەگە قوشۇلۇش يۆنىلىشىدە «زور بىر مايىللىق» ئوتتۇرىغا چىققان، ئەمما بۇ رېفېراندۇم ئۇكرائىنا، ب د ت (بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى) ۋە غەرب دۆلەتلىرى تەرىپىدىن قانۇنلۇق دەپ قارالمىدى.

ئىزدىنىڭ
تۈركىيە 2026-يىلى پاكىستاندىكى بەش نېفىتلىكتە چارلاش خىزمەتلىرىنى باشلايدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى 2027-يىلىغىچە رۇسىيە گازىنى ئىمپورت قىلىشنى توختىتىشنى قارار قىلدى
ب د ت ئومۇمىي كېڭىشى ئىسرائىلىيەنىڭ ئىشغال قىلغان گولان تۆپىلىكلىرىدىن چېكىنىشىنى تەلەپ قىلدى
ماتتارېللا: «ياۋروپا ئورتاق مۇداپىئەسىنى قۇرۇپ چىقالمىسا پاجىئەلىك ئاقىۋەتلەر كېلىپ چىقىدۇ»
ترامپنىڭ ئېغىر-بېسىقلىق چاقىرىقىغا قارىماي، ئىسرائىلىيە سۈرىيەنىڭ جەنۇبىدا يېڭى ھۇجۇم ئېلىپ باردى
مىسىر بىلەن ئامېرىكا غەززەنىڭ قايتا قۇرۇلۇشىنى مۇزاكىرىلەشمەكتە
قاتار غەززە تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ «ئىككىنچى باسقۇچى» ئۈچۈن بېسىمىنى كۈچەيتمەكتە
خاقان فىدان ناتونىڭ بىريۇسسېلدا چاقىرىلىدىغان ھەل قىلغۇچ سۆھبەتلىرىگە قاتنىشىدۇ
ياۋروپا ئىتتىپاقى خىتايغا قارشى دۇنيا سودا تەشكىلاتىدا ئاچقان دېلوسىنى بىكار قىلدى
كولومبىيە كىچىك بالىلارنى سۇيىئىستېمال قىلغان يەھۇدىي تەرىقىتى ئەزالىرىنى قوغلاپ چىقاردى
ترامپ گوندۇراسنى سايلام كېچىكىشلىرى سەۋەبىدىن سايلام كومىتېتىنى ئەيىبلىدى
ئىسرائىلىيەنىڭ ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بەش پەلەستىنلىكنى يارىدار قىلدى
مادۇرو ئامېرىكا بىلەن چوڭقۇرلىشىۋاتقان جىددىيچىلىكلەر ئالدىدا «مۇتلەق ساداقەت» قەسىمى قىلدى
ئىسرائىلىيە 2 پەلەستىنلىكنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى يەنە دەپسەندە قىلدى
پەلەستىن كوماندىسىنىڭ «ئەرەب لوڭقىسى»نىڭ ئېچىلىش مۇسابىقىسىدىكى غەلىبىسى قاتارنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى