دۇنيادا ئالدىنقى قاتاردىكى غەرب دېموكراتىك دۆلەتلەرنىڭ تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىرى ترامپنىڭ ئامېرىكا ئىتتىپاقداشلىرى ئارىسىدا ئۇكرائىنا مەسىلىسىدىكى سىياسەتنى ئاستىن-ئۈستۈن قىلىشى ۋە تاموژنا بېجىنى يولغا قويۇشى سەۋەبىدىن بارغانسېرى كۈچىيىۋاتقان يىرىكچىلەرنىڭ سايىسىدا پەيشەنبە كۈنى (13-مارت) كانادادا بىر يەرگە جەم بولدى.
بىرىتانىيە، كانادا، فىرانسىيە، گېرمانىيە، ئىتالىيە، ياپونىيە ۋە ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىدىن تەركىب تاپقان G7 دۆلەت گۇرۇھى تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىرى، ياۋروپا ئىتتىپاقى بىلەن بىرلىكتە، كۇبېك (Quebec) تاغلىرى جىلغىسىغا جايلاشقان لا مالبېي (LaMalbaie) ئىسىملىك ساياھەت بازىرىدا ئىككى كۈن داۋاملىشىدىغان يىغىن ئۈچۈن بىر يەرگە كەلدى. ئۇلار ئىلگىرى دۇچ كەلگەن مەسىلىلەردە ئومۇمەن ئىجابىي پوزىتسىيە كۆرسىتەتتى.
ۋاشىنگتوننىڭ شېرىكلىرى ئۈچۈن كۈنتەرتىپنىڭ ئەڭ ئۈستىدە، ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ماركو رۇبىيونىڭ سەيشەنبە كۈنى (11-مارت) سەئۇدى ئەرەبىستاننىڭ جىددە شەھىرىدە كىيېۋ بىلەن ئېلىپ بارغان سۆھبەتلىرى ھەققىدە مەلۇمات ئىگەللەش ئورۇن ئالىدۇ. ئۇكرائىنا، 30 كۈنلۈك ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنى قوللاشقا تەييار ئىكەنلىكىنى بىلدۈردى.
بىراق، كانادانىڭ نۆۋەتچى رەئىسلىكىدە ئۆتكۈزۈلىدىغان تۇنجى G7 باشلىقلار يىغىنىغا يېقىنلىشىۋاتقاندا، بىرلىككە كېلىنگەن خىتابنامە تەييارلاش قىيىن بولدى.
ئامېرىكانىڭ بارلىق پولات ۋە ئاليۇمىن مەھسۇلاتلىرى ئىمپورتلىرىغا %25 تاموژنا بېجى قويۇش قارارى، كانادا ۋە ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ قارشى تەدبىرلەرنى يولغا قويۇشىغا سەۋەب بولدى. بۇ ئەھۋال يىرىكچىلىكلەرنى تېخىمۇ يۇقىرى پەللىگە كۆتۈردى.
ۋاشىنگتون ئۇكرائىنا بىلەن مۇناسىۋەتلىك سۆز قوللىنىشتا قىزىل سىزىق بەلگىلەشكە ئۇرۇندى، رۇسىيەنىڭ ئاتالمىش كۆلەڭگە فىلوتىنى چەكلەش ئۈچۈن ئايرىم بىر خىتابنامە تەييارلاشقا قارشى چىقتى. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، خىتابنامەنىڭ خىتايغا قارىتىلغان سۆزىنىڭ تېخىمۇ كۈچلۈك بولۇشىنى تەلەپ قىلدى.
رۇبىيو دۈشەنبە كۈنى (10-مارت) ختابنامە تىلىنىڭ ۋاشىنگتوننىڭ رۇسىيە ۋە ئۇكرائىنانى ئۈستەلگە ئېلىپ كېلىش تىرىشچانلىقلىرىغا زىيان يەتكۈزىدىغان مەزمۇندا بولۇشىنى خالىمايدىغانلىقىنى بىلدۈردى. چارشەنبە كۈنى (12-مارت) مۇخبىرلارغا قىلغان باياناتىدا، G7 نىڭ ئامېرىكانىڭ ئۇرۇشنى ئاخىرلاشتۇرۇش جەريانىنى ئالغا سۈرۈۋاتقانلىقىنى ئېتىراپ قىلغان باياناتنىڭ ياخشى بايانات بولىدىغانلىقىنى قەيت قىلدى.
G7 تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىرى جىددەدىن كەلگەن ئىجابىي نەتىجىنىڭ، ھېچ بولمىغاندا ئۇكرائىناغا مۇناسىۋەتلىك سۆھبەتلەرنى ئاسانلاشتۇرالايدىغانلىقىنى ئېيتتى.
ترامپ 20-يانۋار پىرېزىدېنتلىق ۋەزىپىسىگە قايتىپ كەلگەندىن بۇيان، ئامېرىكا ئۇكرائىنا مەسىلىسىدە ناھايىتى تۆۋەن دوستانە پوزىتسىيە تۇتتى، ئۇرۇشنىڭ ئاخىرلىشىشى ئۈچۈن تېز كېلىشىم تۈزۈشنى تەلەپ قىلدى، ياۋروپادىكى شېرىكلىرىنىڭ تېخىمۇ كۆپ مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشىنى تەلەپ قىلدى ۋە ۋاشىنگتوننىڭ موسكۋا بىلەن بولغان مۇناسىۋەتلىرىنى ئىللىتتى.
ئامېرىكانىڭ خەۋپسىزلىك كاپالىتىگە بېقىندى بولغان ياپونىيەمۇ، ترامپنىڭ نىشانىغا ئايلاندى.
بىر ياۋروپا دىپلوماتى يىغىن جەريانىدا كىنايە قىلىپ: «بۇ بەك قىيىن. بەلكىم G8 نى كۈتۈشىمىز كېرەك» دېمەيمۇ تۇرالمىدى.
ترامپ موسكۋا قىرىمنى ئۆزىگە قوشۇۋالغاندىن كېيىن، G8 ئەزالىقىدىن چىقىرىۋېتىلىپ ئارىدىن 11 يىل ئۆتكەندە، G8 نىڭ قايتا جانلاندۇرۇلۇشى مۇمكىنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويغان ئىدى.
ئامېرىكا ئىتتىپاقداشلىرى ئۈچۈن قىيىنچىلىقلار، كانادا ئۈچۈن تېخىمۇ ئوچۇق ھالەتكە كەلدى.
ئامېرىكا بىلەن كانادا ئارىسىدىكى مۇناسىۋەتلەر، ترامپنىڭ كانادادىن بارلىق ئىمپورتلارغا تاموژنا بېجى يولغا قويۇش تەھدىتلىرى ۋە كانادانى ئامېرىكانىڭ 51-ئىشتاتى قىلىش توغرىسىدىكى خىياللىرى سەۋەبىدىن ئەڭ تۆۋەن سەۋىيەگە چۈشتى.
ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ماركو رۇبىيو مۇناسىۋەتلەرنىڭ قانچىلىك غەلىتە ھالەتكە كەلگەنلىكىنى ئەسكەرتكەن ھالدا مۇخبىرلارغا: «G7 دە بارلىق بۇ مەسىلىلەرگە دىققىتىمىزنى مەركەزلەشتۈرىمىز. يىغىننىڭ مەقسىتى مۇشۇ، كانادانى قانداق ئىگىلەيدىغانلىقىمىز توغرىسىدىكى يىغىن ئەمەس» دېدى.
بۇ، ئوتتاۋانى قانائەتلەندۈرمەسلىكى مۇمكىن. كانادا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مېلانى جولى چارشەنبە كۈنى G7 دە قاتتىق پوزىتسىيە تۇتىدىغانلىقىنى ئېيتقان ئىدى.
«ھەر قېتىملىق يىغىندا، ياۋروپا بىلەن بىرلىكتە ئۆزئارا جاۋاب ىمىزنى ماسلاشتۇرۇش ۋە ئامېرىكالىقلارغا بېسىم قىلىش ئۈچۈن تاموژنا بېجى مەسىلىسىنى كۈنتەرتىپكە ئېلىپ كېلىمەن» دېدى.
ياۋروپا ئىتتىپاقى تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىرى رۇبىيونىڭG7 نى ئامېرىكا تاشقى سىياسىتىدىكى تەسىرىنى كۈچەيتىش ئۈچۈن پايدىلىنىشنى قوللىنىشنى ئۈمىد قىلىدىغانلىقلىرىنى بىلدۈردى. چۈنكى ترامپ ئۇكرائىنادىن ئوتتۇرا شەرق ۋەزىيىتىگىچە بولغان نۇرغۇن مەسىلىلەردە، تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى مۇناسىۋىتى بولمىغان ئەمەلدارلارنى ۋەزىپىگە تەيىنلەپ ئۇچرىشىشلار ئۆتكۈزدى. ئىتتىپاقداش دۆلەتلەر ۋاشىنگتوندىن كەلگەن ئۆزگىرىشچان باياناتلاردىن ئەندىشە ھېس قىلىشقا باشلىدى.
