خىتاي مۇداپىئە ئىقتىدارىنى كۈچلەندۈرۈش، ئامېرىكا بىلەن بولغان ئىستراتېگىيەلىك رىقابەتنى چوڭقۇرلاشتۇرۇش ھەمدە تەيۋەن مەسىلىسى ۋە «خەلقئارالىق ئادالەت ۋە ھەققانىيەت» ھەققىدىكى مەيدانىنى يەنە بىر قېتىم تەكىتلەش مەقسىتىدە 2025-يىللىق مۇداپىئە خامچوتىنى 245.7 مىليارد دوللارغا كۆپەيتكەنلىكىنى بىلدۈردى.
فىرانسىيە خەۋەر ئاگېنتلىقى چارشەنبە كۈنى تارتقان بىر رەسمىي ھۆججەتكە ئاساسلانغاندا، خىتاي 2025 - يىلىمۇ بۇلتۇرقىغا ئوخشاشلا مۇداپىئە چىقىمىنى 7.2 پىرسەنت ئۆستۈرىدىكەن.
خىتاينىڭ مۇداپىئە خامچوتىدىكى بۇ ئۆسۈش خىتاي ئارمىيەسىنىڭ تېز سۈرئەتتە زامانىۋىلىشىشى ۋە ئامېرىكا بىلەن كۈچىيىۋاتقان ئىستراتېگىيەلىك رىقابەت ئارقا كۆرۈنۈشىدە مەيدانغا كەلمەكتە ئىكەن.
خىتاي دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ ئىككىنچى مۇداپىئە خامچوتىغا ئىگە دۆلەت بولسىمۇ، ئۇنىڭ ئاساسلىق ئىستراتېگىيەلىك رەقىبى بولغان ئامېرىكاغا سېلىشتۇرغاندا خېلىلا تۆۋەن تۇرىدۇ.
ھۆكۈمەت دوكلاتىغا ئاساسلانغاندا، بېيجىڭ بۇ يىل مۇداپىئەگە 1.78 تىرىليون يۈەن (245.7 مىليارد دوللار) خىراجەت قىلىدىكەن - بۇ مەبلەغ ۋاشىنگتوننىڭ مۇداپىئە خامچوتىنىڭ ئۈچتىن بىرىگىمۇ يەتمەيدۇ.
خىتاينىڭ مۇداپىئە خامچوتى ئىقتىسادىي تەرەققىياتى بىلەن بىرگە نەچچە ئون يىلدىن بۇيان داۋاملىق ئۆسۈپ كەلمەكتە.
يېڭى مۇداپىئە خامچوتىنىڭ كۆپىيىشى خىتاينىڭ رايوندىكى تەسىرىنىڭ ئېشىۋاتقانلىقىنى ۋە تەيۋەنگە قاراتقان «ئىككى قىرغاقنى بىرلەشتۈرۈش» سىياسىتىنى ئوچۇق ئەكس ئەتتۈرمەكتە.
تەيۋەن بىلەن قايتا بىرلىشىش
بېيجىڭ چارشەنبە كۈنى تەيۋەن بىلەن قايتا بىرلىشىش يولىدىكى ھەرىكەتلەرنى «قەتئىي ئىلگىرى سۈرىدىغانلىقى»نى بىلدۈردى.
دۆلەتلىك قانۇن چىقىرىش ئورگىنىنىڭ مۇزاكىرە قىلىشى ئۈچۈن سۇنۇلغان ھۆكۈمەت خىزمەت دوكلاتىغا ئاساسلانغاندا، خىتاي تەيۋەن بوغۇزى ئارقىلىق ئىشقا ئاشۇرۇلىدىغان ئىقتىسادىي پائالىيەتلەرنى، مەدەنىيەت ئالماشتۇرۇشنى ھەمدە ھەمكارلىقنى كۈچەيتىدىغان ئورۇنلارنى قوللاپ ۋە سىياسەتلەرنى ياخشىلاپ، «ھەر ئىككى تەرەپتىكى خىتاي خەلقىنىڭ تۇرمۇش سەۋىيەسى»نى ئۆستۈرۈش ئۈچۈن بوغۇز ئارىسىدىكى ئومۇميۈزلۈك تەرەققىياتنى تېزلىتىدىكەن.
خىتاي تەيۋەننى ئۆزىنىڭ بۆلۈنۈپ چىققان ئۆلكىسى دەپ قارايدۇ، لېكىن تەيپېي ئۆزىنىڭ مۇستەقىللىقىنى قەتئىي جاكارلايدۇ.
خىزمەت دوكلاتىدا يەنە، خىتاي «ھەر خىل بىر تەرەپلىمىچىلىك ۋە ھىمايىچىلىك سىياسەتلەرگە قارشى تۇرۇپ، خەلقئارالىق ئادىللىق ۋە ھەققانىيەتنى قوغدايدىغانلىقى» قوشۇمچە قىلىنغان.
باياناتتا، «دۆلەت تىنچلىقپەرۋەر مۇستەقىل تاشقى سىياسەتنى ۋە تىنچلىق يولىدىكى تەرەققىيات يۆنىلىشىنى قەتئىي داۋاملاشتۇرىدۇ» دېگەن ئىبارىلەرگىمۇ ئورۇن بېرىلگەن.
